“Mensen zijn jaloers op ons vrije levenswijze”

Woonbooteigenaren verslingerd aan wonen op het water

Lisse – Er liggen behoorlijk wat woonboten in de Haarlemmer Trekvaart en elf hiervan zijn gestationeerd in Lisse. Tenminste, sinds 1 januari van dit jaar want voor die tijd vielen de woonboten onder verantwoordelijkheid van de Provincie Zuid-Holland. Het leven op een woonboot is wellicht niet voor iedereen weggelegd, maar de mensen die het doen willen nooit meer wat anders. ‘Toen we hier kwamen wonen werden we als zigeuners aangekeken, maar nu niet meer: mensen zijn jaloers op onze vrije levenswijze.’

Door Joep Derksen
Petra van der Zwet (33) woont al 9 jaar op haar boot, dat van binnen precies hetzelfde is ingericht als ieder huis. Een eigen slaapkamer, badkamer, woonkamer, keuken en een kinderkamer. “Alleen is alles net iets kleiner, we hebben elektriciteit, gas en stromend water en OZB hoeft er niet betaald te worden.” Ze voegt eraan toe: “RZB helaas wel.” Over de reden waarom ze met haar partner en kind op een woonboot leeft, zegt ze: ‘Ik wil vrijheid om me heen hebben en het is geweldig om hier te zitten: kijk maar uit het raam: je hebt uitzicht op het water en de velden! We zitten hier lekker met ons drietjes!’

Ze vertelt over de achtergrond van de woonboten: ‘Deze zijn ontstaan doordat schippers in vroegere tijden hier aanmeerden om zand aan te leveren. Ze legden hier aan en vertrokken weer, maar op een gegeven moment zijn ze hier blijven liggen.” De naam van haar boot is ‘Bianca’, maar ook haar buren hebben prachtige benamingen zoals ‘Lian’, ‘Jacco’, ‘Flierefluiter’, ‘Sacomapi’ en ‘Robbie’. “Van de meeste namen hebben we de oorsprong nooit achterhaald, maar meestal betreft het de voornaam van de vrouw van de schipper”, vermoedt Petra.

Kwassie

Hebben woonbootbewoners nu een speciale band met elkaar? “Ja en nee. We staan altijd voor elkaar klaar; dan vragen we: ‘Heb je een kwassie?’ en we proberen elkaar waar het kan te helpen. De laatste paar jaar is wel een aantal mensen verhuisd en zijn er nieuwe mensen komen wonen en dat veranderd de situatie toch wel een beetje. Eerst liepen we constant over en weer om samen een bakkie en een peukie te doen, maar dat is nu wel wat verwaterd. Maar we zwaaien nog altijd naar elkaar en gaan gemeenschappelijk met elkaar om.”

Petra vervolgt: “Af en toe komen de buren langs zwemmen, maar zelf moet ik daar niet aan denken. Het water is niet echt smerig, maar helemaal fris vind ik het ook niet.” Over de plannen om oude trekschuiten over het water te laten varen voor de toeristen is ze niet onverdeeld positief: “Als mensen langs komen varen, gaan ze toch even naar binnen kijken. Dat is een dagje leuk, maar ik zit er niet op te wachten dat dit constant gebeurt.”

Zeeziek

Zijn er nu helemaal geen nadelen aan het wonen op een boot? “Nou, omdat onze boot echt drijft op het water en echt beweegt, klapt de boot bij een harde storm op en neer. Ook als een boot hard langs vaart, voelen we dit duidelijk. Mijn moeder is bijvoorbeeld heel snel zeeziek, als ze op visite komt, maar als er geen wind is, vindt ze het heel prettig om hier te zijn.

Er is volgens Petra een groot verschil tussen woonboten en woonboten. “Zoals wij het doen, dat is het echte werk. In Groningen staan nu ook vinex-watervilla’s, waarbij deze ‘huizen’ op het water staan met pontonnetjes en steigertjes. Allemaal keurig op een rij. Watervilla’s: nou, geef het maar een naam. Natuurlijk is het bij ons wel eens behelpen, want we hebben een klein oppervlak, maar het is gewoon leuk om met zo min mogelijk middelen lekker te leven. In 2004 hebben we de boot helemaal verbouwd en nu hebben we een leefruimte van 15 meter bij 3,20 meter.”

Droom

Op de Sacomapi wonen Rob en Martine Filmer. Rob is een muur van de woonboot aan het schilderen maar maakt graag tijd voor een praatje en nodigt de journalist binnen uit. De prangende vraag waar ‘Sacomapi’ voor staat is snel beantwoordt: “Het betekend ‘Zoon van de zee’ en is een combinatie van de namen Sara, Cobi, Mark en Piet.”

Leven op een woonboot heeft Rob altijd getrokken: “Vanaf mijn zeventiende zat ik bij de marine: zee en water vond ik altijd al heerlijk. In 1988 hebben we na afloop van mijn eerste huwelijk deze woonboot gekocht en het was een droom die in vervulling ging. Toen Martine en ik hier kwamen wonen werden we als zigeuners aangekeken, maar tegenwoordig niet meer hoor: de mensen zijn eerder jaloers dat we hier in de vrije natuur wonen.”

Hij kijkt op het water: “Kijk dan toch eens naar die vrijheid, het jonge prille geluk en de eendjes die paren. We wonen hier voor en bij de natuur en gaan nooit meer uit de woonboot weg!”

Genieten

Op de naastgelegen boot zit Martien Heemskerk (44) buiten te genieten van een Grolsch biertje. Hij woont hier ook alweer sinds 1989 en is de voormalig voorzitter van de Kanovereniging Lisse: ‘De boot is gekocht van mijn zus en zwager en nog altijd komen ze hier graag terug. Mij heeft het wonen op een woonboot absoluut gepakt: het laat me niet meer los. Het water waar we op wonen, leeft altijd en iedere dag is alles anders: je ziet vogels en vissen en geniet van de natuur. Zelf stel ik geen eisen aan de ruimte binnen, want ik zit toch al heel snel buiten.”

Wil Martien ooit de woonboot willen verkopen? “Dat zou voor mij heel moeilijk worden, veel te emotioneel eigenlijk.”