Pastoor Ruud Kuypers: ‘De kerk blijft hangen in macht’

Boek ter ere van 50-jarig priesterfeest

STREEK – Onlangs verscheen ter ere van het 50-jarig priesterfeest van pastoor Ruud Kuypers het boek ‘Het waren mooie, roerige jaren’, dat schrijver Alphons de Wit in eigen beheer uitbracht. Pastoor Kuypers is in deze regio bekend omdat hij van 1970 tot 1975 kapelaan was in de parochie van Sassenheim. Daarnaast was de 76-jarige sinds 1960 en vele jaren daarna betrokken bij het internaat voor priesterstudenten in Leeuwenhorst waar hij onder meer toneelles gaf en vele goede herinneringen aan heeft.

Ruud Kuypers ging in 1951 naar het grootseminarie in Warmond, waar hij 2 jaar Filosoficum en vier jaar Theologicum studeerde met als doel om priester te worden. Begin november 1956 hield hij zijn eerste preek in de kerk van Sassenheim: volledig uit het hoofd en rechtuit het hart sprak hij over de inval van Rusland in Hongarije op 4 november van dat jaar. Dit kenmerkt ook zijn manier van preken: ‘Een preek bereid ik op mijn manier voor. Ik begin met lezen van de schriftlezingen en vervolgens lees ik de commentaren die op de lezingen zijn geschreven. Met regelmaat raadpleeg ik ook mijn Grieks/Latijnse bijbel. Als ik alles heb gelezen, dan haal ik ook de realiteit van de dag erbij en zo groeit de preek in mijn geest.’ Er komt wel eens iemand naar Kuypers toe die hem vraagt of hij de tekst van de preek mag hebben, maar het antwoord van Kuypers is dan altijd: ‘De woorden zijn vervlogen, want er is niets vastgelegd.’

Al 32 jaar leidt pastoor Kuypers de parochie in De Lier en hij enthousiasmeert de kerkgangers met zijn gepassioneerde preken die hij combineert met de realiteit van de dag. Hij schuwt het dan ook niet om controversiële onderwerpen te bespreken, zoals het homohuwelijk en de rol van de kerk zelf. De Wit legt uit: ‘Het is niet zo dat hij vindt dat alles mag, want Sinterklaas komt niet in zijn parochie. Maar hij is een uniek man en heeft overal maling aan. Heel belangrijk is dat hij steun en troost geeft aan de mensen, wie het dan ook is.’

Ingewikkeld

In het boek vertelt Kuypers hierover: ‘Ik merkte als jonge Kapelaan bij mijn eerste aanstelling in de pastorie van Kwintsheul al dat het herderlijk werk eigenlijk niet zo ingewikkeld is. Je moet er gewoon zijn voor de mensen: dat is genoeg. Zeven dagen in de week, vierentwintig uur achtereen dienstverlening. Het was niet mijn werk, maar mijn leven.’

Rond 1970 schreef Kuypers een brief aan de nuntius waarin hij aangaf dat hij zich getrapt voelde vanwege het feit ‘dat er steeds bisschoppen werden benoemd van buiten onze eigen clerus.’ De nuntius heeft nooit gereageerd op deze brief. Kuypers: ‘Dat was voor mij een teken dat de nuntius en de autoriteit die hij vertegenwoordigde geen enkele boodschap aan mij en aan mijn collega’s had. Die constatering heeft me helemaal vrij gemaakt. Immers, als men geen boodschap aan mij had, hoefde ik ook geen boodschap aan hen te hebben. Ik probeerde te leven volgens de regels van het evangelie, want daar staat in wat goed en wat verkeerd is.’ Na die constatering zag Kuypers het niet als een probleem zijn zegen te geven over mensen die voor de tweede keer een huwelijk aangingen: ‘Daarvoor hoef ik geen toestemming te vragen aan een autoriteit die heel ver bij de mensen vandaan staat.’

Homohuwelijk

Over het homohuwelijk zegt Kuypers: ‘In de krant stond een foto waarop een bisschop, staande op een legertank, oorlogstuig zegende dat verscheept werd naar Angola. Toen bedacht ik me dat als een bisschop wapens mag zegenen die dood en verderf zaaien, ik ook twee mensen die van elkaar houden mag zegenen.’ Hij vervolgt: ‘Ik probeer zoveel mogelijk aansluiting te houden bij de mensen en dat brengt met zich mee dat ik van de officiële kerk steeds verder afstand heb genomen. Het klinkt heel vreemd wat ik zeg, maar ik hoop dat het instituut in haar huidige vorm geen lang leven meer beschoren is. Het zou plaats moeten maken voor een beweging, omdat de kerk blijft hangen in macht. Dat er nauwelijks meer priesters komen heeft niets te maken met het celibaat. In de protestantse kerk slaagt men er ook niet in om dominees te vinden en die mogen wel trouwen. De leegloop van de kerk zit hem in het feit dat mensen zich verzetten tegen het machtsinstituut. Als Rome heeft gesproken, dan is de kous af. Daar lopen mensen op stuk.’

Over de bijbel: ‘Adam en Eva waren geen historische figuren, verre van dat. Adam is het Hebreeuwse woord voor mens. Als de mensen me vragen of Adam heeft bestaan, dan krijgen ze als antwoord: “hij bestaat nog steeds.” Adam is de mens die gelukkig wil zijn.’

‘Met ingang van 1 september 1970 ging ik als kapelaan aan de slag in de parochie in Sassenheim. In die tijd kwam ik tot de ontdekking dat de moderne godsdienstmethoden weliswaar erg aardig waren, maar dat het vertellen van bijbelverhalen veel meer aansprak bij de kinderen.’ Op 9 januari 1975 werd Kuypers geïnstalleerd als pastoor van De Lier.