Stukje historie verdwenen

NOORDWIJK – Het meer dan vierhonderd jaar oude pand aan de Voorstraat 84 is voorgoed verdwenen. Vorige week werd het oude huis annex winkel met de grond gelijk gemaakt, maar niet voordat bouwhistoricus Michel van Dam nog een grondige inventarisatie heeft gemaakt. Hij kon – mede dankzij de bereidwillige hulp van de slopers – nog enkele vroeg 17^de eeuwse consoles redden.

De eerste vermelding van verkoop van een huis op dit perceel dateert uit 1608. Toen werd een "huis en erve" verkocht aan metselaar Wouter Jacobsz. Het zou dus heel goed kunnen dat deze metselaar (een deel van) het pand heeft gebouwd. Van Dam: ‘Het profiel van de consoles en de karakteristieken van het metselwerk wijzen naar een bouwtijd in de vroege zeventiende eeuw, en 1608 is natuurlijk best vroeg.’

Als rechtgeaard historicus gaat hem de sloop van een dergelijk oud pand aan het hart. ‘De sloop van het pand is natuurlijk wel te betreuren; het is het zoveelste historische gebouw dat uit de dorpskern verdwijnt. De erosie van het archief dat de Voorstraat is, is behoorlijk groot. Het gaat steeds om kleine dingen, een balklaag hier, een historische kapconstructie daar, dan weer eens een compleet pand. Maar op een gegeven moment is er niet zoveel meer over.’ Hij kijkt nog eenmaal naar wat eens een mooi pand was. ‘Het is zonde. Die gevel had niet een superdeluxe uitstraling, maar maakte wel deel uit van de 17^de eeuwse voorgevels in de Voorstraat.’

Hij vervolgt: ‘Als je kijkt wat er de laatste zeven jaar aan historische bebouwing is verdwenen in Noordwijk-Binnen en Noordwijk Zee, dan kun je daar bijna een straatwand mee volbouwen. En dan gaat het niet eens alleen om de "echt" oude panden, maar ook gebouwen uit de negentiende- en twintigste eeuw.’ Toch is er hoop. Van Dam ziet een kentering: ‘De gemeente is nu ook actief op het bouwhistorisch vlak en dat is een enorme stap voorwaarts. Dat is mede te danken aan het artikel dat het Witte Weekblad enkele jaren geleden publiceerde.’

Van Dam toont een van de geredde consoles: ‘Die werden gebruikt als constructieversteviging voor de houten balken die in het huis hingen. Een console is een extra dik stuk hout, dat onder de balk tegen de muur werd geplaatst. Op basis van het gebruikte profiel, kun je de console dateren en dit type is kenmerkend voor de tijd tussen eind 16^de eeuw en de tweede helft van de 17^de eeuw.’ Door de jaren heen is in het gebouw veel vertimmerd; daarom waren er verder niet veel historische stukken meer aanwezig. Jammer vindt Van Dam het wel, dat het naastgelegen karakteristieke steegje ook weg is. ‘Die ruimte wordt ongetwijfeld benut om een (iets groter) pand neer te zetten.’