Boris Kocken kijkt terug op coalitieonderhandelingen

‘We zouden het anders aanpakken’

JOEP DERKSEN

OEGSTGEEST – De grote winnaar van de verkiezingen, D66, maakt geen onderdeel uit van het college. Nadat deze partij de kans kreeg om de leiding te nemen in de coalitieonderhandelingen, werd D66-fractievoorzitter Boris Kocken na slechts twee bijeenkomsten opzij geschoven door de gevestigde politieke orde. Inmiddels is het nieuwe college van VVD, LO en CDA geïnstalleerd en is het tijd om terug te kijken naar de afgelopen hectische weken. Waar is het mis gegaan en wat zou Kocken de volgende keer anders doen?

D66 koos er voor om de coalitieonderhandelingen volledig in de openbaarheid te houden; pers en publiek mochten vanaf de zijkant meekijken hoe de fractievoorzitters elkaar probeerden te vinden op twee politiek heikele punten als de toenadering van Oegstgeest tot de Leidse regio en het weren van wethouders van voor 2013 uit het college. Deze gesprekken liepen voor D66 uit op een totale mislukking. Als D66 in 2018 weer de grootste partij zou worden, zou Kocken er dan weer voor kiezen om de onderhandelingen in de openbaarheid te houden? ‘Het antwoord hierop is ‘ja’. Ik ben nog steeds voorstander van openbare onderhandelingen. De enige kanttekening is, dat we het anders zouden aanpakken en niet met de discussie over de Leidse regio en personen zouden beginnen. Bovendien speelt de vertrouwensrelatie een enorme rol. Wij gingen van nul naar vier  zetels en waren nieuw in de politiek. De andere fracties en fractievoorzitters werken al jaren met elkaar en hebben gewerkt aan ‘vertrouwen en gunnen’. Als je het als nieuwkomer dan over categorieën van personen hebt, zorgt dat niet voor vertrouwen in elkaar in die eerste fase.’

Heeft Kocken na het opzij schuiven van D66 erover gedacht om zijn positie als fractievoorzitter op te geven? ‘Nee. Wij waren allemaal nieuw en onervaren, hebben vreselijk ons best gedaan, maar je kunt niet verwachten dat het per sé een succes wordt. Alleen als ik al jaren in de politiek had gezeten, had je met recht kunnen zeggen dat het (onderhandelingsproces, JD) verprutst was.’ Nadat de eerste onderhandelingsfase stuk was gelopen, kreeg Kocken advies van doorgewinterde politici en een week is geprobeerd om met PrO en als derde partij LO of CDA nieuwe coalitieonderhandelingen op te starten. Dat lukte niet omdat LO en CDA zich wilden verbinden aan de VVD.

Heeft u geweten in wat voor politiek wespennest u kwam? ‘Ik weet niet of ‘wespennest’ een goede kwalificatie is, maar het is wel een politieke arena, waar partijen opkomen voor hun belangen en er alles aan doen om hun punt te scoren.’ En in de Romeinse arena’s vloeide altijd veel bloed. Hij lacht even: ‘Misschien was het woord arena ook niet zo goed gekozen.’ Wat was Kockens grootste fout tijdens de onderhandelingsfase? Was dit het hardnekkig blijven vasthouden aan de eigen standpunten en het in de eerste vergadering al aan de orde stellen van de ‘poppetjes’? Er volgt een lange stilte. ‘Ik heb voor mijn gevoel geen grote fout gmaakt. Een heleboel personen zijn er bij betrokken geweest. Er is ons heel veel ovekomen, doordat we hier en daar niet alert genoeg waren. We werden overvallen door het succes. We hebben er tevoren geen rekening mee gehouden dat we gelijk de grootste partij zouden worden.’

Hij besluit: ‘Ik vind dat we ontzettend veel bereikt hebben; we zitten in de raad en hebben een heel ambitieuze fractie en steunfractie die er ontzettend veel zin in hebben. Het is jammer dat we niet in het college zitten, maar we gaan de komende vier jaren succesvol politiek bedrijven. In 2018 gaan we voor minimaal vier zetels, want we zijn een blijvende factor in de Oegstgeester politiek.’