Column

Drama

De problemen bij de SWA (Sociale Werkplaats Alphen) zijn nog altijd niet opgelost. Verre van dat zelfs. Het enige dat de drie deelnemende gemeenten Kaag en Braassem, Alphen aan den Rijn en Nieuwkoop (KAN) hebben besloten, is om een huurlast van ruim dertien miljoen euro (13.000.000,00!) af te kopen.

De medewerkers van de SWA zijn namelijk ondergebracht in een enorm pand, waarvan de boekaarde is gesteld op 19 miljoen euro. Maar een onafhankelijke taxatie heeft aangetoond, dat dit pand slechts zo'n 8 miljoen euro waard is. Een mooi staaltje van boekhoudfraude, dus. Al wordt dit nog altijd ontkend. Zo probeerde wethouder Herman Haarman het grote verschil te verklaren met de opmerking: 'Het is onroerend goed, dat door de tijd in waarde kan veranderen. Je kunt het op verschillende manieren waarderen'.

Nou is deze nieuwe wethouder Haarman nooit betrokken geweest bij de SWA; hem valt in dit kader dus niets te verwijten, waarde columnlezer. Maar feit is wel, dat wethouders en burgemeesters uit de KAN-gemeenten op z'n zachtst gezegd hebben liggen slapen. En dan ben ik wel heel aardig in deze column, want de manier waarop de SWA een miljoenenschuld heeft opgelopen is niets meer of minder dan een drama. De financiële handel en wandel moet gecontroleerd worden door het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur. En laten in die beide organen nou net precies dezelfde bestuurders van de drie gemeenten zitten. Daardoor kon het tunnelvisiedenken jarenlang en onnodig doorgaan.

En de bestuurders kunnen niet zeggen: 'Wir haben es nicht gewusst'. Want in 2013 waarschuwden SWA-vertegenwoordigers Herman Frankes en Hans Bennis al voor een oplopend schuldentekort dat in de miljoenen zou lopen. Het onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix was onlangs zeer kritisch over de huidige stand van zaken. Het lukt de SWA namelijk onder meer niet om mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt onder te brengen bij reguliere werkgevers. En daardoor wat geld te verdienen.

En het was nog erger, zo werd me vorige week verteld. Want als gemeentebestuurders met de mond beleden, dat ze echt wel SWA-afgevaardigden aan het werk wilden stellen, werd dit al in de SWA-boekhouding genoteerd als toekomstige inkomsten. Terwijl er nog geen enkele handtekening op papier was gezet. Later trokken de gemeenten hun belofte in en kon de SWA fluiten naar die extra inkomsten. Technisch gezien is dit geen boekhoudfraude, maar wel een bijzonder amateuristische manier van boekhouden, met een felroze bril op. En de leden van het algemeen en dagelijks bestuur van de SWA? Zij keken er naar en deden niets.

In Alphen aan den Rijn trad hiervoor een wethouder af. Dit is niet gebeurd in Kaag en Braassem en Nieuwkoop. Of dat nu alsnog moet gebeuren, is aan de politiek. De komende maanden wordt verder gesproken over hoe de SWA in financieel beter vaarwater moet komen. Één ding is echter nu al duidelijk; de huidige manier van controleren van de SWA-gang van zaken is absoluut onvoldoende. In het Dagelijks Bestuur van de SWA zouden gemeenteraadsleden moeten zitten, die de Algemeen Bestuursleden (collegeleden, dus) gaan controleren.

Joep Derksen