Column

WC Eend

Het ene onderzoek is het andere onderzoek niet, waarde columnlezer. Iedere keer als ik de kreet 'onafhankelijk onderzoek' hoor, dan vraag ik me altijd af, door wie die 'onafhankelijke onderzoeker' betaald wordt. En dan geldt het credo, wie betaalt, bepaalt. Dat werd begin deze eeuw heel duidelijk in Amersfoort: de gemeente had een bureau onderzoek laten doen naar de mogelijkheden om een nieuwbouwwijk te bouwen bovenop een voormalige vuilnisbelt. ,,Dat kan prima'', zo luidde het oordeel. Maar een actiegroep tegen de komst van die woningen, huurde datzelfde bureau in om een onderzoek te doen naar de komst van deze huizen. Het eindoordeel: ''Beter om die woningen er niet neer te zetten.'' Wie betaalt, bepaalt.

Daarom sta ik er telkens weer van te kijken, dat het gemeentebestuur een oordeel geeft over nieuwbouwplannen, naar aanleiding van 'onafhankelijke onderzoeken', die in opdracht van de initiatiefnemer zijn gemaakt. Als ik plannen heb voor nieuwbouw in een natuurgebied, dan heb ik keuze uit honderden adviesbureautjes, die kunnen onderzoeken of de natuur niet (te veel) wordt aangetast. En dan wil ik er wel zeker van zijn, dat de uitkomsten gunstig zijn voor mij, want niemand houdt van geld weggooien.

Zo is er in deze gemeente onderzoek gedaan naar nieuwbouwhuisjes langs de waterkant. Het veldbezoek door dat bureau vond plaats op 21 november; wanneer veel dieren, zoals egels, hun winterslaap houden en dus niet te zien zijn. Ook gaf het onderzoek aan, dat er geschikte nestlocaties voor vogels zijn en dat beschermde vleermuizen er kunnen fourageren. Mochten er bouwontwikkelingen plaatsvinden, dan is de kans groot, dat de beschermde rugstreeppad zich er gaat vestigen. Met als gevolg, dat die bouwwerkzaamheden gestopt moeten worden. Toch luidt het advies: ,,De beoogde ontwikkeling leidt niet tot de aantasting van beschermde natuurwaarden en/of beschermde gebieden.'' Tja, dan krijg ik toch een beetje het WC-eend gevoel: ,,Wij van WC-eend adviseren: WC-eend te gebruiken.''

Natuurlijk zijn er veel goedbedoelende initiatiefnemers, die een mooi idee in de praktijk willen uitvoeren. Maar het is de taak van het gemeentebestuur, om er voor te zorgen dat onafhankelijke onderzoeken ook écht onafhankelijk zijn. En dat betekent dan, dat het de gemeente moet zijn, die opdracht geeft voor en toezicht houdt over de onderzoeken bij ontwikkelingsplannen. De kosten zijn dan wel voor de initiatiefnemer, zonder dat hij/zij invloed kan hebben op de uitkomst. Pas dan heb je échte onafhankelijke onderzoeken en worden er geen besluiten meer genomen op basis van WC-eendproefjes.

Joep Derksen