Martien Kokkelkoren heeft weg naar boven gevonden

“Tour de France was het hoogtepunt in mijn leven”

NOORDWIJKERHOUT – Soms heeft succes een keerzijde en er is niemand die dat beter weet dan Martien Kokkelkoren (39). Zijn hoogtijdagen op het fietsgebied beleefde de getalenteerde Noordwijkerhouter in de eerste helft van de jaren ’90. Na zijn ontslag doorstond Kokkelkoren een aantal moeilijke jaren, waarin hij zichzelf weer moest vinden. Pas aan het begin van dit jaar heeft hij voor het eerst weer de fiets gepakt en is zelfstandig naar Italië gefietst: “Nu fiets ik weer elke dag en zie de kracht in mijn benen terugkeren: het is een heerlijk gevoel!”

Door Joep Derksen

Kokkelkoren begon op zijn tiende met het fietsen en gaf hiervoor alles op. Dit leidde hem tot het allerhoogste wat je in de wielersport kunt bereiken: deelname aan de Tour de France. “De Tour was het hoogtepunt in mijn carrière: als tienjarige had ik al de droom om deze te rijden, maar ik wist niet of ik het zou halen. Je bent pas een echte beroepsrenner als je de Tour hebt gereden en uitgereden. En dat lukte mij dus als jongste (22) renner van het hele peloton!”

Hij verhaald: “Ik was een aanstormend talent. Voordat ik echt ging fietsen zat ik op voetbal, maar ik kon er heel slecht tegen als iemand anders verzaakte in het team, terwijl ik goed speelde: dan had ik er echt de pleuris in. Ik ben vervolgens begonnen met fietsen; was minder goed dan veel van mijn leeftijdsgenoten, maar zette er alles voor opzij. Tot mijn pubertijd gebeurde het dat de getalenteerde jongens gemakkelijk wonnen en ik gelost werd. Ik reageerde hier op door nog meer te trainen. Na de pubertijd reden die goeien niet meer vooraan en zij hadden ook nooit geleerd om te trainen. Vanaf dat moment begon ik wedstrijden te winnen. Op mijn 17de won ik de koers Luik-La Glaiche, waar ik veel grote namen als Joop Zoetemelk versloeg.”

Leiderstrui

Deze prestatie bracht hem in de nationale selectie en hij mocht naar de Ronde van Italië: “Hier won ik de eerste etappe, waardoor ik gelijk in de leiderstrui mocht rijden.” 1989 was een goed jaar voor Kokkelkoren: “Toen won ik tien grote koersen en als tweedejaars amateur kreeg ik al een profcontract bij Jan Raas. Op mijn 21ste zat ik in het Raas-team samen met mannen als Steven Rooks, Frans Maassen en Jelle Nijdam.” In 1992 reed Kokkelkoren veel wedstrijden: “Luik-Bastenaken-Luik reed ik goed en ook de Ronde van Spanje reed ik uit. Het NK dat jaar reed ik zo goed, dat Raas na afloop op me af kwam en zei: ‘Ik zie je donderdag’. Het bleek dat ik naar de Tour de France mocht. Die Tour is voor mij heel goed gegaan en ik won bijna de etappe naar Bordeaux. Alleen floepte Harmeling net over me heen in de sprint. Als afsluiting van dat jaar heb ik het WK gereden: het was een zwaar programma voor een fietser op heel jonge leeftijd.”

Wolken

Donkere wolken pakten zich samen boven Kokkelkoren: “Die winter raakte ik in een dip. Ik begon een paar weken later met trainen, mocht minder wedstrijden rijden en kreeg het gevoel dat ik op een zijspoor werd gezet.” Plotseling was het fietsen voorbij: “Op mijn twintigste moest ik stoppen: samen met Wilco Zuiderwijk en Erik van der Raed werd ik ontslagen omdat we tegen de orders in afstapten in de Tour de Limousine. De rechtzaak heb ik gewonnen, maar door de negatieve publiciteit kwam ik nooit meer bij een ander team terecht. Toen het fietsen definitief voorbij bleek, kwam ik in een zwart gat terecht en ik kon me niet handhaven in de maatschappij. Tot het ontslag kreeg ik 1.000 kaartjes met mijn verjaardag en Kerst, maar toen ik prof af was, kreeg ik van niemand meer een kaartje. Van het ene op het andere moment is alles afgelopen en de manier waarop ik ontslagen werd heb ik nooit kunnen verwerken. Ik leefde helemaal voor de sport en na het ontslag wist ik niet waar ik moest beginnen om mijn leven op te pakken. Ik maakte ruzie met mijn familie, ging uit met vrienden en vol gas op stap. Ik moest gewoon de feromonen van het fietsen voeden.”

Hij botste ook keihard tegen de werkelijkheid op: “Toen ik nog wielerprof was, hoefde ik nooit de rekening te betalen als ik uit eten ging. ‘Jij bent Kokkelkoren’, werd er dan gezegd. Ik was niet iemand die naast mijn schoenen ging lopen, maar in die zwarte periode was er ook niemand die me hielp, bijvoorbeeld met het aanbieden van een baan. Dan word je rancuneus en lamlendig en dat heeft een paar jaar geduurd met vele dieptepunten.”

Doping

De wielerwereld lijkt onlosmakelijk verbonden te zijn met doping. De een na de andere (oud)renner gaf vorig jaar toe dat ze prestatieversterkende middelen hebben gebruikt. Wat vindt Kokkelkoren van de strijd tegen doping? “Ze zijn nu goed bezig met de strijd tegen doping. Jonge renners kunnen nu ook meestrijden in de wedstrijden bij de klassiekers, terwijl het voorheen een strijd was tussen alleen maar de dertigplussers. Er zijn nu veel meer verschillende winnaars en dat maakt het spannender.”

Heeft Kokkelkoren zelf doping gebruikt in zijn profcarrière? “Ik heb mezelf altijd heel goed verzorgd. Indertijd heb ik in de winter ook wel een kuur gehad om te herstellen en ook heb ik Cortizon genomen, omdat dit toen nog kon buiten het wielerseizoen om. Ik stond toen onder doktersbehandeling: je gaat niet harder rijden van Cortizon, maar hersteld wel beter van geleverde inspanningen.” Wordt er op dit moment nog doping gebruikt? “De Raboploeg was geen dopingploeg, maar ik steek voor niemand mijn hand in het vuur. In die jaren was het vrij spel waar het doping betrof, ook met EPO.”

Sportmasseur

Na zijn ontslag vond Kokkelkoren weer langzaam de weg naar boven: “Ik heb drie jaar bij mijn vader in de zaak gewerkt en vervolgens vijf jaar bij de beroepsbrandweer op Schiphol. Daarna wilde ik de zaak van mijn vader overnemen, maar de gemeente wil het bedrijf niet op de huidige locatie hebben. Nu ben ik op zoek naar een nieuwe carrière: ik ben gediplomeerd sportmasseur, maar wil ook beginnen in de offshore. Het zou ook heel fijn zijn om in de wielersport terug te keren, bijvoorbeeld als vertegenwoordiger in sportmaterialen.”

Hij mijmert: “Die vier jaar bij de profs komt nooit meer terug en is ook niet meer te evenaren. Ik was helemaal lijp van het fietsen en voor de nabije toekomst hoop ik dat ik mijn ding vind, waar ik mee aan de slag kan gaan. Het wordt nu wel hoog tijd, dat ik tegen zoiets aanloop: ik heb alles bijgelegd met mijn ouders en alle contacten zijn weer hersteld. Nu sta ik met beide benen op de grond, heb de ergste narigheid achter de rug en weer bezig om de berg naar boven te beklimmen.”