“Paardenbloed blijft altijd in je hangen”

Herman Haasnoot zit op eerste rij tijdens vreugde en verdriet

RIJNSBURG – Wie kan zich de beelden van de begrafenis van voormalig Koningin Wilhelmina niet voor de geest halen? In een stralend witte koets, voortgetrokken door witte paarden, werd ze naar haar laatste rustplaats gebracht; het familiegraf in de grafkelder van de Oranjes in de Nieuwe Kerk te Delft. De meest prachtige witte en zwarte rijtuigen staan ook op het terrein van Herman Haasnoot, stalhouder van beroep, maar regiobreed bekend vanwege zijn koetswerk tijdens begrafenissen en bruiloften. Hij heeft in de loop der jaren honderden mensen begeleid tijdens de mooiste danwel de droefste dag van hun leven.

Door Joep Derksen

Sommige mensen proberen hun leven lang weg te lopen van het onvermijdelijke, maar Haasnoot is bijna dagelijks dicht betrokken bij de dood. Hij verzorgt de laatste rit van een overledene en doet dat tot in de puntjes. In de stal staan vier schimmels en een elftal zwarte paarden. De dieren ogen gezond en gelukkig en in de stallen hangt origineel gietwerk dat zijn oorsprong vindt in Plein 1813 uit Den Haag. “Mooi hè?”, geniet Haasnoot, onder meer oprichter van Ruitervereniging Irene in Katwijk en de Burgerruiters in Rijnsburg. “Jarenlang hebben ze op het land gelegen, maar gietijzer roest nooit.”

Haasnoot is een zogeheten ‘self made man’ en aan school had hij een bloedhekel. “Een levensbepalend moment was dat ik op mijn 13de van school wegliep. Ik vond de school net een gevangenis en kon er niet tegen. Ik moest de hele dag in de houding zitten en als ik met mijn linkerhand schreef, kreeg ik er een klap op van de leraar. Het was net een gevangenis. Toen kon ik al niet tegen regime en nu kan ik er nog steeds niet tegen. Mijn vader had een stalhouderij en een boerderij en ik moest thuis ook hard werken. Om vijf uur moest ik opstaan en de koeien melken en direct na school moest ik vanaf 16:00 uur ook weer aan het werk met mijn handen. Het leren ging slecht en de grootste helft zat ik op school te slapen. Toen ik besloot om definitief weg te blijven van school, was mijn vader blij: zo hoefde hij een man minder in te huren voor zijn bedrijf.”

Tractor

Toen Haasnoot een jaar of zestien was, verdween de stalhouderij van zijn vader: “Tot die tijd brachten we groente met paard en wagen naar de veiling en vervolgens leverden we lege kisten aan de verschillende bedrijven. Ook verzorgde mijn vader de rijtuigen voor trouwerijen en begrafenissen. De paard-en-wagen werd echter ingeruild voor een vrachtwagen en een tractor en uiteindelijk werd mijn vader’s onderneming een transportbedrijf en de paarden gingen eruit.”

Op zijn 18de ging hij voor een ander werken en is Haasnoot als vrachtwagenchauffeur door heel Europa gereden. “Daarna heb ik jarenlang bij Van de Marel, een groothandel in aardappelen, gewerkt. Door die man ben ik in de paarden terechtgekomen en begonnen met het verzamelen van koetsen. Paarden zijn een virus; het zit erin gefokt. Het paardenbloed blijft altijd in je hangen en het kan alleen maar erger worden.”

Hoefsmid

“Mijn eerste grote aanschaf was een postkoets die ik van de oude Van de Marel voor 6.000 gulden kocht. Eerst was ik hoefsmid en in 1982 ben ik voor mezelf begonnen. Ik had wel eens tijd over voor mijn hobby en deed dan wel eens een ritje. Omstreeks die tijd kocht ik een rouwkoets en van lieverlee stapte ik van hoefsmid over naar stalhouder. Nu heb ik zo’n dertig rijtuigen en vijftien paarden en er gaat veel werk zitten in het verzorgen van de paarden en het poetsen van de koetsen. Veel werkzaamheden doe ik zelf; ik besla de paarden, maar schilder, stoffeer en restaureer ook de koetsen. Zeven dagen per week ben ik er mee bezig en je moet ook zelf veel kunnen, anders is het niet rendabel. Wel ben ik blij met de meiden die hier de paarden helpen verzorgen en als tegenprestatie gratis op de paarden mogen rijden.”

Met de trouwkoetsen en rouwkoetsen is Haasnoot op de eerste rij getuige van veel geluk en verdriet. Mooie momenten mag hij van dichtbij meemaken: jonggetrouwde stelletjes worden door hem in de watten gelegd, maar ook is hij getuige van intens verdriet. “Zo was ik bij de begrafenis van een meisje dat vermoord werd; ze werd weggedragen en ik zag de ouders; hun intens verdriet was een verschrikkelijk gezicht. Je neemt dat mee naar huis en hebt er een paar dagen last van.”

Ducktape

Hoe zit dat met die koetsen: wordt zo’n rijtuig om en om gebruikt voor dan weer een begrafenis en dan weer een bruiloft? “Absoluut niet: die koetsen houd ik heel gescheiden. Een aantal exemplaren is zondag 20 maart te zien op de Uitvaartbeurs Leiden (www.uitvaartbeurs-leiden.nl). Kwaliteit is voor mij heel belangrijk; een zwarte koets is niet hetzelfde als een zwarte koets. Ik zie andere rouwkoetsen waarbij het spinrag in de gordijnen hangt en de spiegels met ducktape aan de koets vastgeplakt zitten. Wat ik doe is een uitstervend beroep omdat het niet echt betaald wordt. Particulieren hebben paarden en lopen dan ’s avonds een rouwkoets. Dit vak is niet beschermd en dat is zonde, want die particulieren maken het vak kapot. Ik ken een hoop manen die in de steun lopen en dit werk erbij doen. Zelf ben ik gepensioneerd, in feite is het voor mij ook een hobby geworden. Ik kan het niet laten, want mijn werk is mijn leven. Je moet hier helemaal gek van wezen, anders houd je het niet vol.”

Ongetwijfeld heeft Haasnoot zelf ook nagedacht over hoe hij zijn laatste rit wil maken. “Ik ga met paarden natuurlijk en als die er niet zijn, ga ik lopen! Ik wil niet met witte koetsen, maar alles moet zwart zijn. Dat heb ik nog van jongs af meegekregen. En mijn bedrijf? Tja, de collectie van koetsen zou eigenlijk bij elkaar moeten blijven, maar opvolging zit er vooralsnog niet in.”