Auteurs brengen geslacht Steenvoorde in kaart

STREEK – Het geslacht Steenvoorde bestaat al ruim 700 jaar en voor het eerst is zijn oorsprong welhaast volledig in kaart gebracht door de auteurs Henk Steenvoorde en Harrie Salman. Vanaf het ontstaan van de familie Steenvoorde in 1289 tot aan de zeventiende eeuw hebben de schrijvers de oudste generaties in kaart gebracht en prachtige anekdotes gevonden. Hun speurtocht heeft geleid tot het boek over de heren van het kasteel Steenvoorde in Rijswijk, waarvan de vele honderden Steenvoordes afstammen die in de Bollenstreek wonen.

Door Joep Derksen

Steenvoorde en de Noordwijker Salman kwamen er drie jaar geleden achter dat ze sinds eind jaren ’70 van de vorige eeuw beiden bezig waren om het geslacht Steenvoorde in kaart te brengen. Daarom besloten ze elkaar op te zoeken en de handen ineen te slaan. Het bleek een gouden zet, want nadat het onderzoekswerk bij beide auteurs enige jaren op een laag pitje had gestaan, konden nu eindelijk spijkers met koppen geslagen worden. In het boek wordt niet alleen de adellijke familie Steenvoorde beschreven, maar ook de oorsprong van de burgerlijke familie en het landgoed Steenvoorde in Rijswijk. Als klap op de vuurpijl komen ook de Steenvoordes in de Bollenstreek aan bod, al heeft Salman plannen om deze tak van de familie in een tijdschriftartikel nog verder uit te werken.

Steenvoorde vertelt: “Het kasteel van de familie Steenvoorde wordt in 1289 voor het eerst in een oorkonde van graaf Floris V genoemd. Wij hebben uitgezocht wat de Steenvoordes tussen 1289 en 1483, het jaar dat de adellijke tak van het geslacht uitstierf, gedaan hebben. Ze zaten niet alleen op een boerderij om riddertje te spelen, maar gingen er ook op uit wanneer er gevochten moest worden.” Salman vult aan: “De grondlegger van de familie, Gerard van Leyden, heeft de bouw van de Ridderzaal in Den Haag georganiseerd. Hij was vader van ridder Jan van Steenvoorde, die zichzelf zo noemde naar het huis van zijn vader. Dat was namelijk een stenen huis dat aan een voorde (een doorwaadbare plaats in het water – JD) lag.”

De adellijke tak Steenvoorde stierf uit in 1483 en het kasteel Steenvoorde viel terug aan de toenmalige Graaf van Holland, waarna Koning Filip II van Spanje het kasteel in 1568 verkocht. Uiteindelijk hebben de geuzen het kasteel vernietigd. Hoewel het adellijke geslacht was uitgestorven, bleven de genen van de Steenvoordes doorleven, zo ondervonden de co-auteurs. Er blijken door de eeuwen heen heel wat bastaarden te zijn geboren: illegitieme kinderen dus. Deze kinderen kregen vaak een eervolle functie, met bijpassende vergoeding, die normaliter enkel voorbehouden waren aan “echte” Steenvoordes. Een bekend voorbeeld daarvan was pastoor Cornelis Gerritszoon van Steenvoorde uit Rijswijk. Een wettige, jongere zoon uit de adelsfamilie was de Hillegomse Gerrit van Steenvoorde, die in de 15de eeuw tot schout werd benoemd. Van hem stammen de Steenvoordes in de Bollenstreek af.

De bastaardtakken gingen na 1483 vechten om de vicarieën (geestelijke stichtingen met grondbezit) en voerden hierover processen tot 1660. Wie er won en wat er door de eeuwen heen nog meer aan smeuïge gebeurtenissen plaatsvonden, kan vanaf november gelezen worden in het boek “Steenvoorde”, het 18de deel in een serie van historische boekjes van de Stichting Historische Projecten Rijswijk.

De titel van het boek is: “Steenvoorde” en heeft als ondertitels: “de adellijke heren, de burgerlijke familie Steenvoorde en het landgoed Steenvoorde in Rijswijk”. De voorintekening van dit boek loopt tot 1 september. Dankzij subsidie van de gemeente Rijswijk is de prijs 12,50 euro (franco thuisgestuurd) en het wordt uitgebracht door de Stichting Historische Projecten Rijswijk. Aan de hand van het aantal mensen dat een boek bestelt, wordt de oplage bepaald. Na 1 september kost het boek 15,00 euro. Intekenen kan via: henksteenvoorde@hetnet.nl.