Alzheimer Café Teylingen verbindt mensen

TEYLINGEN – Dementie is het laatste taboe, dat nog altijd niet doorbroken is. Het is ook lastig om erover te praten, want voor mensen die er (nog) niet mee te maken hebben, is het moeilijk voor te stellen welke gevolgen dementie heeft voor iemands leven. Simpele zaken als het dekken van een tafel of het herinneren van de naam van je oudste dochter zijn dan onoverbrugbare kloven geworden. In het Alzheimer Café Teylingen komen mensen die lijden aan dementie en hun partners om samen te zijn, te praten en te lachen. En wie een traan wil laten, kan dat ook gerust doen.

In Teylingen wonen 523 mensen die leiden aan deze ziekte, waarbij de kwaliteit van de hersenen iedere dag een beetje meer aftakelt. De komende twintig jaar zal het aantal mensen met dementie met 47% stijgen. Het Alzheimer Café, dat in 1997 voor het eerst in Leiden werd georganiseerd en navolging heeft gevonden in 200 gemeenten in binnen- en buitenland, is een trefpunt voor mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. De gasten praten met elkaar in een gemoedelijke sfeer over de dingen die ze meemaken, over dementie en over mogelijkheden voor hulp en dienstverlening.

Yvonne Martens en Marijke Verbiest zijn de twee ‘kroegbazen’: zij interviewen de gasten en praten de avond aan elkaar. Martens: ‘Het Alzheimer Café is een ontmoetingsplek waar ervaringen uitgewisseld worden. In een gewoon café ontmoet je normaliter geen lotgenoten; daar zijn teveel prikkels voor Alzheimerpatiënten.’ Verbiest vult aan: ‘Je kunt hier zijn wie je bent. De schaamte is er nog altijd bij dementerenden en hun partner, maar je kunt er in ieder geval over praten.

Kenmerkend voor dementiepatiënten is dat vaak alle remmingen wegvallen. Een heel verlegen man kan dan zo op een onbekende vrouw afstappen en de meest onkuise voorstellen doen. Ook komen de meest bizarre verhalen boven, weet Verbiest: ‘Zo was er een vrouw die 97 aardappelschilmesjes in haar huis had liggen. Ze kon zo’n mesje namelijk nooit vinden en kocht iedere keer een nieuw exemplaar.’ Een ander voorbeeld verhaalt over een dementerende man, die door een ‘vriendin’ misbruikt werd; zij soupeerde de gehele erfenis op.

En dan het trieste verhaal van de dementerende man, die door zijn vrouw opgedragen werd om de tafel te dekken. Hij nam de borden en het bestek mee naar de woonkamer en deed wat hem opgedragen werd. Alleen dekte hij de bank. Het zijn vaak trieste verhalen, maar zeer herkenbaar voor alle aanwezigen. ‘Af en toe nemen mensen een gedicht mee, waarmee ze hun emoties kunnen uitdrukken’, vertelt Martens.

Het eerste half uur van het Alzheimer Café is de inloop, met een ontvangstdrankje, terwijl de vijf leden van de werkgroep rondlopen en de mensen op hun gemak stellen. In het tweede half uur wordt een gast (ervaringsdeskundige of professioneel deskundige) geïnterviewd, waarna een pauze volgt met livemuziek. De bijeenkomst eindigt met een vragenhalfuur, inclusief discussie waarbij ook problematieken besproken worden. De vijf leden van de werkgroep kijken elkaar en zeggen: ‘Het meedoen aan en verzorgen van het Alzheimer Café kost wel energie, maar het geeft ons ook veel voldoening. En de bezoekers hebben weer een stukje extra kracht gekregen die ze nog hard nodig zullen hebben.’

Het Alzheimer Cafe Teylingen wordt georganiseerd door Welzijn Teylingen, WWZ-Marienstaete-Valent, GGZ Duin- en Bollenstreek, ActiVite, Alzheimer Nederland en gesteund door de Carolusgulden. De eerste bijeenkomst van het Alzheimer Café vindt in ’t Onderdak, J.P. Gouverneurlaan 40a in Sassenheim plaats, op maandag 12 september tussen 19:00 uur en 21:15 uur. Het onderwerp van gesprek is dan: ‘Vergeetachtig of dement; van onderzoek tot diagnose’ en een ervaringsdeskundige zal dan de aanwezigen informeren. Tijdens de tweede bijeenkomst op 10 oktober houdt de auteur Ruud Dirkse een presentatie.