‘Mantelzorger zijn overkomt je’

TEYLINGEN – ‘De mantelzorgers die nu bij ons aan de bel trekken, zijn eigenlijk al over hun grenzen heen gegaan. Ik wil dat voorkomen.’ Aan het woord is Leny Noteboom (55), verantwoordelijk voor de mantelzorgondersteuning bij Welzijn Teylingen. Ze is begin dit jaar aangesteld, maar was daarvoor al jaren lang in de regio actief op dit gebied. Ook is ze zelf ervaringsdeskundige waar het gaat om het intensief verzorgen van een geliefd familielid.

Door de jaren heen heeft Noteboom veel mantelzorgers gezien: mannen die voor hun echtgenotes zorgden, moeders voor een gehandicapte dochter of een buurvrouw die drie keer per week bij een sociaal geïsoleerde buurman een kopje koffie komt drinken. Om maar enkele varianten te noemen. Maar mantelzorg komt ook voor bij kinderen. Een meisje van 13 dat ’s ochtends haar broertje moet aankleden en mee naar school moet nemen, omdat haar moeder depressief is. En die na school het huishouden moet doen en koken en hierdoor niet toekomt aan het maken van haar huiswerk.

Noteboom: ‘Deze mensen verlenen veel zorg aan hun partner, kind of naaste, maar krijgen nooit de erkenning en herkenning die ze verdienen. Vaak lopen mantelzorgers tegen allerlei knelpunten aan. De zorg is vaak moeilijk te combineren met een betaalde baan, school of een sociaal leven. Wanneer gesproken wordt over de zorg, gaat het altijd over de zorgbehoevenden. Bijna nooit wordt aan de mantelzorger gevraagd: ‘En hoe gaat het met jou?’

Terwijl de intensieve zorg ook de mantelzorger niet in de koude kleren gaat zitten. Regelmatig moeten zij 24 uur per dag een overdaad aan werkzaamheden doen; het wassen en aankleden van de partner of het kind, sondevoeding wisselen of de pot verschonen. Daarnaast komt ook al het werk in de huishouding en de financiële administratie op hun schouders te liggen. Noteboom weet precies hoe het gaat: ‘In je omgeving wordt er vaak met onbegrip gereageerd. Ze snappen niet dat je afspraken moet afzeggen omdat je compleet op bent. ‘We zijn allemaal druk’, is dan een kreet die je hoort.’

Het is echter niet alleen maar kommer en kwel voor de mantelzorger: bijna alle mantelzorgers zorgen voor hun geliefde of naaste omdat ze hun hart volgen. ‘Ze hebben er zorgplezier in’, omschrijft Noteboom. ‘Mantelzorgers zorgen uit liefde en loyaliteit. Op deze manier blijven partners langer bij elkaar. Die ene glimlach op een dag, het kneepje in de hand; dat is waar de mantelzorger het vaak voor doet.’ Maar mantelzorgers hebben ook een uitlaatklep nodig en dat is waar Noteboom van Welzijn Teylingen om de hoek komt kijken.

Noteboom: ‘Ik richt me vooral op de groep mantelzorgers die overbelast zijn of dreigen te worden en niet weten waar ze terecht kunnen. Deze mantelzorgers ervaren knelpunten en met mijn ervaring en de vele contacten van Welzijn Teylingen kunnen we veel van deze knelpunten aanpakken. Een mantelzorger is niet hetzelfde als een vrijwilliger: je kiest ervoor om vrijwilliger te worden en mantelzorger worden overkomt je. Mijn eerste advies aan iemand die net mantelzorger is geworden, is: maak het bespreekbaar en informeer je familie, vrienden en collega’s over het feit dat je mantelzorger bent geworden. Zo is er veel meer begrip voor jouw situatie.’

Ze besluit: ‘Als mensen bij mij komen, kan ik niet alleen praktische hulp, informatie en advies bieden. Ook ben ik er voor de emotionele ondersteuning, als daar behoefte aan is. Ik hoop dat alle mantelzorgers die dit artikel lezen, contact met me opnemen. Zo krijg ik namelijk een goed overzicht wie de mantelzorgers zijn in Teylingen en wat uw behoeftes zijn. We willen bereiken dat mantelzorgers de zorg beter kunnen volhouden,de regie over hun eigen situatie behouden en voorkomen dat mantelzorgers overbelast raken.’

Voor meer informatie of voor aanmelding als mantelzorger: l.noteboom@welzijnteylingen.nl. Maandagochtend 12 maart is er een informatiebijeenkomst voor mantelzorgers in het Trefpunt.