Argumenten tegen herindeling

STREEK – De hyperige wens van sommigen om grotere gemeenten te realiseren, blijkt op complete misvattingen te berusten. Al in 1990 verscheen het rapport “De napijn van gemeentelijke herindeling”, dat door de landelijke stichting ‘Behoud Kleine gemeenten’ uitgebracht werd voor de toenmalige staatssecretaris van Binnenlandse Zaken De Graaff-Nauta.

De argumenten voor herindeling worden ontkracht. Zo zijn grotere gemeenten (met één burgemeester, één gemeentesecretaris, minder wethouders en raadsleden) helemaal niet goedkoper dan de som van de gefuseerde dorpen. Het rapport stelt: ‘In die grotere gemeente hebben ambtenaren veel meer tijd nodig om de diverse zaken te onderzoeken. Bovendien krijgen de blijvende functionarissen op basis van de getalsverhoudingen een hoger salaris.’

Een grotere gemeente zou ook efficiënter werken, maar uit het onderzoek naar veertig heringedeelde gemeenten blijkt, dat het aantal intergemeentelijke samenwerkingsprogramma’s niet of nauwelijks afneemt. Grotere gemeenten zouden meer kennis in huis kunnen halen, maar kleine gemeenten kunnen altijd advies inwinnen bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het onderzoek laat weten dat het argument dat grotere gemeenten ook bestuurskrachtiger zijn, niet op gaat. ‘Kleine organisaties die doelgericht opereren, zijn in staat om daadkrachtiger op te treden.’

De basis van het onderzoek wordt mede gevormd door interviews met 75 mensen uit veertig heringedeelde gemeenten verspreid over het land. Volgens het onderzoek was 82,65% van hen negatief over de gevolgen van de herindeling. Dit werd onder meer veroorzaakt door het feit dat de lasten voor de inwoners in alle gemeenten stegen. Een aantal financieel goed draaiende gemeenten is na herindeling zelfs een artikel 12 gemeente geworden. Ook waren er klachten over achteruitgang van het gemeentelijk onderhoud, vergroting afstand tussen bestuurders en inwoners en het verminderde inlevingsvermogen van de gemeente met de dagelijkse problematieken.