Pas regels bedrijventerreinen aan op nieuwe economische werkelijkheid’

Vroeger was het duidelijk: bedrijven die aan bedrijven verkopen, doen dit vanaf een bedrijventerrein en wie zijn waren aan de consument wil slijten, opent een winkel in het centrum van een dorp. Maar de oude manieren waarop ondernemingen hun geld verdienen, gelden al lang niet meer. Gedwongen door de economische crisis zijn veel ‘business-to-business’ ondernemingen zich gaan richten op de particuliere markt. Bollenstreek INTO Business heeft de bestuurders van de Bollenstreekgemeenten gevraagd hoe zij met hun wetgeving inspelen op deze veranderende situatie.

Alverha-voorzitter George Hoogkamer legt de vinger op de zere plek. Winkeliers in het centrum betalen hogere m2-prijzen, maar mogen hiervoor wel verkopen aan consumenten. Bedrijventerreinen kennen een veel lagere m2-prijs, maar de bestemmingsplannen staan niet toe om daar detailhandel te vestigen. Toch vindt er op vrijwel elk bedrijventerrein detailhandel plaats. ‘Dat is oneerlijke concurrentie’, zo stelt Hoogkamer. ‘Het is ons een doorn in het oog en de gemeenten moeten hun bestemmingsplannen en vergunningenstructuur aanpassen aan de werkelijkheid van vandaag.’

‘Blijf niet aanrommelen’

Hij geeft een voorbeeld: ‘Op bedrijventerreinen rijden grote vrachtauto’s rond. Er mogen geen dodelijke ongevallen plaatsvinden tussen een vrachtwagen en een stel kinderen dat daar loopt. Daarom vragen wij om vernieuwing en modernisering van het gemeentelijk beleid voor bedrijventerreinen: blijf niet aanrommelen.’

Alle gemeenten is gevraagd om te reageren en namens Teylingen laat communicatieadviseur Heleen van Berkel weten, dat in bepaalde gevallen wél detailhandelverkoop toegestaan is op bedrijventerrein. ‘Voor zover het bestemmingsplan dat toestaat. Voor het overige zijn we terughoudend met het toestaan van detailhandel buiten de winkelcentra conform ons detailhandelsbeleid. Trends die wij zien is een wijziging in behoeftes bij ondernemers door verdergaande automatisering, robotisering, schaalvergroting en internetverkopen.’ De gemeente Teylingen handhaaft actief op illegale consumentenverkopen op bedrijventerreinen; meest nadat iemand hierover geklaagd heeft. De gemeente wil de lokale wetgeving voor activiteiten op bedrijventerreinen niet aanpakken.

De Noordwijkerhoutse communicatieadviseur Karin Oomen reageert: ‘De gemeente staat verkoop aan consumenten op bedrijventerreinen niet toe. De winkeliers in het centrum hebben het economisch ook zwaar. Het toestaan van verkoop aan de consument betekent een verlies aan koopkracht in het centrum met mogelijke sluiting van winkels tot gevolg. Bovendien willen we zo veel mogelijk mensen naar het centrum trekken. Het centrum wordt daardoor verlevendigd en daar profiteren alle winkeliers van.’ Wel is in het bestemmingsplan een ontheffingsmogelijkheid voor B&W opgenomen voor perifere detailhandel, zolang dit geen nadelige effecten heeft op de winkeliers in het centrum. Noordwijkerhout wil bedrijven op bedrijventerrein niet toestaan om detailhandelverkopen te verrichten, zoals onlangs een groothandel dat deed door het aanbieden van barbecuevlees aan consumenten: ‘Dat gaat ten koste van het centrum.’

Eelco Kranenburg, woordvoerder voor de gemeente Noordwijk, stelt: ‘Detailhandelsbedrijven zijn niet toegestaan op de Noordwijkse bedrijventerreinen, met uitzondering van productiegebonden detailhandel (als onderdeel van het bedrijf) en detailhandel waarvoor een vrijstellingsbevoegdheid (thans afwijkingsbevoegdheid) is toegepast. Het  gaat daarbij om detailhandel in meubelen, bouwmarkten en volumineuze goederen (zoals auto’s, caravans, keukens en/of badkamers). Toename van grootschalige perifere detailhandel, zoals op Noordwijkse bedrijventerreinen, is niet wenselijk.’

‘Afhaalpunten kunnen niet rendabel zijn’

Een trend op bedrijventerreinen is die van de vestiging van afhaalpunten (pick up points) van webwinkels. Kranenburg: ‘Door deze ontwikkeling wordt er veelvuldig discussie gevoerd over de vraag of afhaalpunten gezien moeten worden als (een vorm van) detailhandel. Gezien het aantal afhaalpunten in onze regio, lijkt het waarschijnlijk dat veel afhaalpunten niet rendabel kunnen zijn wanneer er alleen producten afgehaald mogen worden. Dit resulteert veelal in aanvragen tot uitbreiding van het afhaalpunt / de shop (etalage bijvoorbeeld). Vanwege de publieksfunctie worden afhaalpunten als een vorm van detailhandel beschouwd en horen daarom in winkelconcentraties thuis.’

Namens de gemeente Lisse laat woordvoerder Anne-Marie van der Bent weten: ‘Op dit moment is detailhandel op bedrijventerreinen niet toegestaan met uitzondering van de vestiging van de Action. Er zijn lokaal, maar ook landelijk, verschillende trends op te merken, zoals de wens van internetwinkels en bijvoorbeeld sportscholen om zich daar te vestigen. Op het moment dat wij de verkoop aan consumenten constateren, gaan wij inderdaad een handhavingstraject starten.’ Ze vervolgt: ‘De gemeente is voornemens om dit jaar te werken aan de herziening van het bestemmingsplan bedrijventerreinen. Daarnaast hebben de vijf Bollengemeenten in het Valentijnsakkoord afgesproken om gezamenlijk beleid in de regio te formuleren voor bedrijventerreinen. Hierbij wordt aandacht besteed aan nieuwe trends en leegstand.’

Woordvoerder Marissa Koopmans informeert namens de gemeente Hillegom: ‘De Gemeente Hillegom staat geen retailactiviteiten op de bedrijventerreinen toe. De provincie hanteert stringente regels met betrekking tot retailactiviteiten op bedrijventerreinen. De bedrijventerreinen in Hillegom verkleuren enigzins naar maatschappelijke  functies. Waar nodig wordt gehandhaafd als er consumentenverkopen zouden worden geconstateerd. Dit is echter in het recente verleden niet voorgekomen. De gemeente denkt graag mee, uiteraard binnen de grenzen en mogelijkheden. We faciliteren en stimuleren ondernemers waar mogelijk. We zullen het komende jaar de banden verder aantrekken om goed te weten wat er speelt op de bedrijventerreinen en welke veranderingen gewenst zijn.’

Ansâr Ahmadali van Team communicatie gemeente Katwijk stelt: ‘In ons detailhandelsbeleid kiezen we ervoor het winkelaanbod zoveel mogelijk te clusteren in het hoofdwinkelcentrum (Katwijk aan Zee) en de  bestaande wijkwinkelcentra in de kernen en dus  versnippering van winkellocaties tegen te gaan. Op deze manier ontstaan sterke winkelcentra die inspelen op de wensen van de consument (meer keuze) en winkelcentra met meer massa (profiteren van elkaars nabijheid).’

Hij vervolgt: ‘Op bedrijventerrein ‘t Heen is ook (perifere) detailhandel toegestaan mits het gaat om winkels met grootschalige goederen. Hiervoor is een zone aangewezen in het bestemmingsplan. De ruimte voor dit soort winkels met grootschalige goederen is niet beschikbaar in de centra. We kijken goed naar onze bedrijventerreinen, samen met de daar gevestigde ondernemers. We gaan als gemeente een ‘Visie bedrijventerreinen’ opstellen in samenwerking met Noordwijk en de Leidse regio, met als doel meer economische groei en duurzaam gebruik door het toestaan van meer (economische) functies.’