Contactclown Toet brengt zonnestraal in leven dementerenden

WOUBRUGGE – Er zijn mensen die de wereld proberen te verbeteren en er zijn mensen die een stukje van het leven van anderen willen verbeteren. Carla Buntsma behoort tot deze laatste categorie: als Contactclown Toet lukt het haar om door te dringen tot mensen die lijden aan dementie.

Wie lijdt aan dementie, komt langzamerhand steeds dieper in de schaduwen van het leven te staan. Af en toe, maar steeds minder vaak, komt de oude 'ik' nog naar voren. Een opname in een verzorgingstehuis is vaak het resultaat. Het personeel zet zich volop in om de mensen te verzorgen, maar de stimulansen van contactclown Toet zorgen voor een straal zonlicht voor alle betrokkenen.

Buntsma heeft absoluut haar roeping gevonden, zo vertelt ze lachend. 'Het is zo fantastisch! Mensen die dieper in dementie zitten hebben geen contact meer met de omgeving. Ik kom binnen met mijn clownsneus en stap nooit direct op de mensen af. Eerst loop ik rond, bijvoorbeeld met een plumeau of een oud fototoestel. Ik heb geen act, maar observeer de bewoners. Als er een reactie is, dan ga ik daar op in.'

En dan gaat ze niet bijvoorbeeld keihard lopen lachen of gillen. Vaak gaat ze gewoon bij iemand zitten; even meekijken naar een krant, maar ook gedrag imiteren. Zonder het te bespotten. Want het blijkt, dat door het imiteren van bijvoorbeeld een heen en weer bewegende patiënt leidt tot herkenning. 'Je communiceert op een heel basisniveau. Ik neurie zacht een liedje, gebruik voelmateriaal of blaas een zacht windje in iemands gezicht. Het leidt tot momenten van openheid en vrolijke afleiding.' De begeleiders zien ook echt andere reacties: nadat contactclown Toet is geweest blijft er een relaxte sfeer hangen bij de mensen.

Het is niet zo, dat contactclown Toet iedere week 'even' langs komt; dat wil ze ook niet. 'Dan is het bijzondere er af. Daarom kom ik eens in de anderhalve maand, bijvoorbeeld bij Woudsoord.' Ze blijft dan maximaal twee uur; langer wil ze niet. Ze krijgt veel energie van de bezoeken, maar het kost natuurlijk ook energie. 'Ik kom eens in de anderhalve maand. Het zou iedere week kunnen, maar het moet wel bijzonder blijven. Als je iedere week op dezelfde afdeling komt, is het bijzondere er af.' Ze vervolgt: 'Mijn doel is ook niet om mensen aan het lachen te maken, maar om contact te maken.'

Haar grote inspiratie komt van de film 'Patch Adams': 'Ik vond het zó gaaf. Als logistiek medewerker deed ik al graag mee aan de activiteiten. Anderhalf jaar geleden besloot ik, dat ik de opleiding voor contactclown wilde doen.' Sinds die tijd heeft ze al veel ervaring op gedaan: 'Het geeft zo'n boost om verder te gaan als de mensen enthousiast reageren. Ik heb echt mijn ding gevonden. Het is maar een heel heel klein momentje dat je ze bereikt, maar je kunt hen even uit hun schaduw halen. Dit is zo mooi om te doen; het is mijn levensroeping.'

Contactclown Toet komt ook bij de mensen thuis. Voor meer informatie: www.contactclowntoet.nl.

Tekst: Joep Derksen