Ingrijpende keuzes voor energieneutrale gemeente

KAAG EN BRAASSEM > Ook al zouden alle mogelijke duurzaamheidsmaatregelen genomen worden, dan nog is het onmogelijk om het gebied Holland Rijnland energieneutraal te maken. Deze boodschap bracht Boris Hocks van onderzoeksbureau Posad woensdag 14 december tijdens de Informatieve raadsavond over Duurzaamheid. De gemeente Kaag en Braassem kan wél energieneutraal worden, maar dan moeten hier ingrijpende keuzes voor worden gemaakt.

Er zijn allerlei manieren om een gemeente energieneutraal te maken. Dan kan door windenergie, waterenergie, biomassa, zonne-energie, opslag, warmtenet, elektriciteitsnet en gasthermie. Hocks stelde de vraag: ,,Wat betekent het, als we bedenken dat we in 2040 energieneutraal willen zijn?'' De gevolgen van deze vraag zijn namelijk enorm. Je kunt niet overal windmolens neerzetten en maar liefst acht hectare aan zonnevelden (stukken grond vol met zonnepanelen) zijn nodig om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken, als één windturbine van drie megawatt. Biomassa is ook een optie, maar dan heb je 133 hectare aan biomassaopslag nodig, lichtte Hocks toe.

Gemiddeld gebruiken 100.000 inwoners per jaar één petajule aan stroom, maar in een plaats als Terneuzen staan al twee bedrijven die 146 petajules verbruiken. En dat terwijl in heel Nederland (op land en in zee) nog maar 123 petajules aan duurzame energie wordt opgewekt. Er is dus nog een lange weg te gaan. Hocks liet weten, dat in heel Holland Rijnland 34,6 petajules wordt gebruikt. Als alle huizen energiezuiniger worden gemaakt tot 'label B', scheelt dat tien petajules. Maar de kosten hiervan bedragen tientallen, zo niet honderden miljoenen euro's. In deze hele regio kunnen 1.100 windmolens van 0,9 megawatt geplaatst worden, maar ook dat levert nog maar 1/3de van de benodigde energie op. Extreem grote windmolens, tot 240 meter hoog, zou een optie zijn, maar daar kunnen er maar 23 van geplaatst worden. Bovendien is de opbrengst hiervan maar 1/5de van de benodigde energie. Wanneer ieder huis zonnepanelen op het dak legt, levert dit maar één petajule op. Hocks: ,, Dat klinkt weinig, maar je moet het wel doen. De zonnepanelen worden beter, dus op termijn kun je er wellicht 1,2 of 1,5 petajules van maken. Het maximaal haalbare aan besparing is 24,7 petajules, als we alles uitvoeren.''

De echte mogelijkheden voor duurzame energieopwekking ligt op de agrarische velden. Hocks: ,,Deze kun je gebruiken voor de aanleg van zonnevelden. Bijvoorbeeld agrarisch areaal dat bodemdaling en verzilting kent. Het is aan de gemeente om te bepalen, of het buitengebied deels wordt aangepast voor de zogeheten 'energietransitie'. Hocks: ,,Ga dus niet overal een paar windmolens strooien, maar kijk op een andere manier naar je landschap. Gooi dat landschap helemaal om. Kijk naar energie, waterberging, veenpakketten en de agrarische behoefte; een heel andere schaal van denken is dat.'' Na afloop van de presentatie concludeerde wethouder Yvonne Peters: ,,We kunnen hier 25% van de duurzame energie opwekken. Maar met hier en daar een weilandje nemen, gaan we het niet redden. We moeten ons afvragen of we bereid zijn om hier ruimte voor te reserveren, in plaats van alleen te kijken waar huizen, groen, sporten en recreëren kan komen.''

Joep Derksen