Mens centraal in uniek luchtvaartboek

RIJNSBURG > Voor het eerst is er een boek verschenen over de Marineluchtvaartdienst (MLD), dat niet alleen allerlei vliegtuigen beschrijft, maar vooral gaat over de mensen er omheen. Drie jaar van zijn leven heeft Rijnsburger Aad van der Hout gestoken in dit 'historisch verantwoord' boekwerk van 465 pagina's. Vrijdag 15 september wordt het officieel aangeboden aan de Commandant der Zeestrijdkrachten Rob Verkerk én de commandant der Luchtstrijdkrachten Dennis Luyt.

Door Joep Derksen

Het boek, met als titel ,,Een eeuw Marineluchtvaartdienst'' verhaalt over de geschiedenis van de MLD, die in 1917 werd opgericht. Samen met drie andere auteurs (Kees Leebeek, Anne van Dijk en Kees Bakker) heeft Van der Hout honderden uren gestoken in allerlei archieven en gesproken met diverse personen om de mooiste verhalen boven water te halen. Van der Hout is (evenals de mede-auteurs) tientallen jaren marine-officier geweest en daarna afgestudeerd als historicus. Een belangrijk deel van het boek is ook gewijd aan de opkomst, bloei en sluiting van het marinevliegkamp Valkenburg. En natuurlijk de afstoting van de Orion patrouillevliegtuigen.

Eigenlijk doet de sluiting van het marinevliegkamp Van der Hout nog altijd pijn, zo beaamt hij openhartig. ,,Ik heb met veel plezier bij de MLD gevlogen. De politiek stelde in 2003, dat er een structureel exploitatietekort was bij Defensie en dat de Marine 55 miljoen euro moest bezuinigen. Het vliegkamp Valkenburg en de Orions pasten daar naadloos in. Die sluiting was alleen financieel gedreven.'' Van der Hout weet veel over de geschiedenis van het vliegveld en dat komt ook in het boek naar voren. ,,De bouw van Valkenburg begon in 1939 en was bedoeld voor het leger, maar het was niet klaar toen de Tweede Wereldoorlog begon. De eerste vliegtuigen die daar landden, waren van de Duitsers tijdens de invasie.'' De ironie van het lot van Valkenburg wilde, dat de allerlaatste Orions afgedankt en verkocht werden aan Duitsland, waarna hun laatste vlucht vanaf Valkenburg naar dat land ging. Na de sluiting van Valkenburg in 2006 heeft het de functie van vliegveld verloren.

In het boek wordt verder uitgebreid ingegaan op de vaste vleugelvliegtuigen, die vanaf Valkenburg gevlogen hebben en op de helikopters van de Marine, die op De Kooy bij Den Helder hebben gestaan en daarvandaan nog steeds opereren. Er staan prachtige belevingsverhalen in, met honderden kleurenfoto's, maar ,,Een eeuw Marineluchtvaartdienst'' is niet bedoeld als spannend jongensboek. ,,We wilden een wetenschappelijk verantwoord boek schrijven. Zoals het bij een historicus hoort, hebben we enige afstand genomen van het onderwerp waarover we schreven. Dat verhoogt de kwaliteit en we zijn daar goed in geslaagd.'' Wie zich interesseert in de luchtvaarthistorie zal smullen van de inhoud; daar is Van der Hout van overtuigd: ,,Het boek staat vol seastories: anekdotes, spannende, soms dramatische en ook wonderlijke verhalen van de ‘ogen, oren en tanden’ van de vloot, zoals de MLD ook wel werd genoemd.''

Zoals die nacht in januari 1965, toen een vlieger plotseling de motoren hoorde starten van een Neptune. Twee overenthousiaste vliegtuigmakers besloten om op eigen houtje met die Neptune te gaan vliegen, in het pikkedonker. Ze zagen na de start van Valkenburg vrijwel niets, misten de torenflats in Katwijk op een haar en zijn daarna in de zwarte Noordzee gestort en om het leven gekomen. Ook verhaalt het boek over een geheime missie van Curacao naar Suriname in 1993, toen in Suriname net een nieuwe opvolger van Bouterse als bevelhebber was benoemd. Een coupe dreigde en de Orion-bemanning van Valkenburg bracht wapens om de democratisch gekozen regering te beschermen.

Het boek ,,Een eeuw Marineluchtvaartdienst'' is voor 59,90 euro te bestellen bij uitgeverij Geromybv.nl. Van der Hout vindt het een aanrader: ,,In dit full colourboek hebben wij niet de vliegtuigen, maar de mens centraal gesteld; niet alleen de vliegende bemanningen, maar ook de onderhoudstechnici.''