Column

Sleepwet

Vorige week zag ik het programma 'Door het hart van China', waar het onder meer over veiligheid ging. In de provincie Shenzhen (dat vlak boven Hongkong ligt) zijn ze nu bezig met een 'proef'. Iedereen die door een rood stoplicht loopt van een zebrapad, wordt met zijn/haar gezicht getoond op een groot beeldscherm. Als je vijf keer deze overtreding begaat, worden jouw gegevens opgeslagen in een 'veiligheidssysteem'. En maak je nooit meer kans om een lening af te sluiten. Toekomstige werkgevers zullen je niet willen aannemen, omdat je in dat systeem staat. Nu is het nog een proef, maar binnenkort wordt deze 'veiligheidsmaatregel' door heel China ingevoerd.

Al jarenlang wordt in China bijgehouden, wat je online leest en koopt. Zijn dat zaken, die volgens de Chinese overheid niet passen in het beeld van 'goed inwonerschap', dan kom je ook in het 'veiligheidssysteem' te staan.

Hier in Nederland mogen we op woensdag 21 maart stemmen. Niet alleen op de vraag, welke politici we in de gemeenteraad willen hebben. Maar ook mogen we, dankzij een raadgevend referendum, onze mening geven over de 'Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017'. beter bekend als de Sleepwet. Met die Sleepwet kunnen overheidsinstanties, zoals de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) allerlei digitale gegevens verzamelen en bewaren.

Voorstanders van het invoeren van die wet, gebruiken altijd als argument: 'Als je niets te verbergen hebt, hoef je je ook geen zorgen te maken'. Ze wijzen er op, dat het inzamelen van die gegevens kan helpen bij het 'beschermen van de democratische rechtsorde, voor dreigingen en terrorisme'. En dus mag volgens die wet ongegeneerd gegraven worden in je (online) gedrag. Ook al ben je volkomen onschuldig en bemoei je jezelf alleen maar met je eigen zaken.

Maar met het voorbeeld van China in gedachten, ben ik er van overtuigd, dat deze Sleepwet zelf juist de bedreiging is voor de democratische rechtsorde. Ongetwijfeld wordt deze Sleepwet ingevoerd met de juiste bedoelingen. Maar toekomstige, mogelijk kwaadwillende, bestuurders kunnen deze Sleepwet naar eigen inzicht inzetten. En de verzamelde gegevens gebruiken voor zaken 'om de staat te beschermen'. Als die Sleepwet er niet is, kan dit ook niet gebeuren. Wat u ook vindt van het raadgevend referendum, waarde columnlezer, neem in ieder geval de moeite om goed over die Sleepwet na te denken en ook uw mening te laten blijken over de Sleepwet.