Onderzoek verzekeringen leidt tot knelpunten

LISSE – De actie van Willem van Rheenen om twee voormalige wethouders financieel aansprakelijk te stellen, leidde ertoe dat het huidige college heeft laten uitzoeken in hoeverre een collegelid door een burger financieel vervolgd kan worden. Het bureau Sharewater Consulting & Professionals kreeg tegelijkertijd de opdracht om de algehele staat van het gemeentelijk verzekeringsbeleid door te lichten. Met opmerkelijke uitkomsten als resultaat, zo blijkt na het doorlezen van het rapport zelf.

Wat de zogeheten bestuurders aansprakelijkheidscomponent betreft, zo blijkt uit het rapport ‘Inventarisatie Verzekeringen’: ‘Deze biedt dekking voor burgemeester en wethouders voor zover zij uit hoofde van hun functie als burgemeester respectievelijk wethouder zitting nemen als bestuurder, commissaris, toezichthouder van een privaatrechtelijke rechtspersoon met een balanstotaal van maximaal drie miljoen euro. Een aansprakelijkstelling van burgemeester en/of wethouder(s) leidt, in geval van handelen als collegelid binnen de gemeente, in principe alleen tot aansprakelijkheid in geval van strafbare feiten, fraude, bewuste roekeloosheid, misleiding, enzovoorts. De aard van verzekeringen is zodanig dat de verzekerde(n) nimmer een beroep op een verzekeringsdekking kunnen doen, indien de schade opzettelijk is verzekerd. Verzekering tegen deze vorm van aansprakelijkheid is dan ook niet mogelijk.’

Er zijn echter ook andere knelpunten binnen de gemeentelijke organisatie: ‘Strategische veranderingen worden op ad-hoc basis gepland. Hierdoor ontstaat het gevaar van “snelle” beslissingen, waardoor mogelijke negatieve consequenties in beperkte mate worden onderzocht.’ En verder: ‘Doordat er naar ons oordeel te weinig capaciteit (van gemeentelijk personeel, red.) beschikbaar is, wordt dit potentieel niet benut. Dit leidt naast kapitaalverlies ook tot een niet-optimale situatie ten aanzien van werkwijzen, processen en motivatie van medewerkers.’

Over de naleving van de aanbestedingsregelgeving: ‘Een groot aantal verzekeringen dient aanbesteed te worden. Daar waar een keuze gemaakt dient te worden tussen openbaar of meervoudig onderhands aanbesteden, adviseren wij om voor een meervoudige onderhandse aanbesteding te opteren. De reden hiervoor is dat een aantal verzekeringen “co-assurantieposten” betreft. Het blijkt onvoldoende of de gemeente voldoet aan deze regelgeving. Dit kan tot grote juridische (sancties vanuit de EU of gemeenteraad), financiële (afkeuring jaarrekening) en operationele (openbreken van contracten, opnieuw inkopen) risico’s leiden.’

Over de schriftelijke vastlegging en evaluatie van gemaakte afspraken: ‘Uit het onderzoek maken wij op dat weinig interne afspraken of evaluaties schriftelijk worden vastgelegd. Hier kan een acuut risico voor de gemeente uit ontstaan. Doordat niet schriftelijk en helder is vastgelegd wie wanneer waarvoor verantwoordelijk is, kunnen onduidelijke communicatie en onterechte verwachtingen ontstaan. Dit leidt in veel gevallen tot onduidelijkheden en onbegrip, waardoor informatie niet of te laat op de juiste plaats aankomt en verdere verslechtering van onderlinge communicatie optreedt. De gevolgen voor polisdekking en risicomanagement zijn evident en kunnen leiden tot acute financiële, operationele en marketingtechnische problemen.’ Tot slot kwam nog een opmerkelijk punt naar voren uit een overzicht van de risico-inventarisatie: ‘Door mogelijke politieke wensen moet bij CNB een hal als evenementenhal behouden blijven, waardoor (het) project een onrendabele top krijgt.’