Roelof Jan Assies is 50 jaar organist

VOORHOUT – Voor velen is het feit dat ze 65 jaar zijn al een hele belevenis. Roelof Jan Assies maakt het echter wel heel bont; hij viert dit jaar niet alleen dat hij 25 jaar organist van de Kleine Kerk is, ook bespeelt hij het kerkorgel al een halve eeuw. Deze gedenkwaardige mijlpaal wordt zaterdag 9 oktober gevierd met, hoe kan het anders, een concert. “Ik wil niet ophouden met spelen.”

Door Joep Derksen

“Als ik wil mediteren, ga ik naar de kerk om daar op het orgel te spelen.” Terwijl Assies zijn orgel “Domus Prestige I” toont, valt hij meteen met de deur in huis, waar het gaat om zijn grote passie. “Er gaat niets boven het geluid van een goed orgel in de kerk: met handwerk wordt een authentiek en klassiek geluid geproduceerd. Een orgel is een instrument dat klanken opwekt, als organist moet je die klanken lijn en kleuren geven.” Assies was als zoon van een organist de jongste van acht kinderen en is met de muziek opgegroeid in zijn geboorteplaats Norg. “Zondag speelde mijn vader Roelof Assies altijd thuis, net als een oudere broer van me. Vanaf mijn elfde jaar heb ik orgelles gehad. Wanneer mijn vader orgel speelde, ging ik mee naar de kerk en als hij niet kon spelen, deed ik het voor hem.”

Assies voerde het vak van organist uit naast zijn reguliere werk. In 1985 verhuisde hij naar Voorhout, waarna hij al gauw de Kleine Kerk bezocht. “Ik ging kijken welk orgel daar stond en begon er op te spelen. Dit werd gehoord door Teun Neelemans, toenmalig opzichter van de gemeente, die mij vroeg of ik organist wilde worden.” Een jaar later kwam ditzelfde verzoek van dominee Ribberink in Rijnsburg: of Assies het Griffioenorgel wilde bespelen? De jubilaris: “Een tijd lang was ik in twee kerken organist: dat is heel intensief. Je bent namelijk geen artiest, speelt niet nummertjes. Als ik een uur gespeeld heb, is het op. Je maakt lief en leed mee met de kerkgangers en er worden dingen van je verwacht.”

Ook in Sassenheim speelde Assies diverse diensten in de Gereformeerde Kerk en de Dorpskerk. Zijn activiteiten voor de Protestantse Kerk in Warmond begonnen in 2000, bij de intrededienst van dominee Smit. Welk genre muziek heeft Assies’ voorkeur? “Beethoven speel ik niet vaak; dat is muziek die meer geschikt is voor de orkestwereld. De Matthäuspassion is een formidabel hoogtepunt in de orgelmuziek. Het liedje “Stille nacht” vinden musici maar waardeloze muziek, maar ja, de mensen zijn ermee opgegroeid.”

Assies is een groot voorstander voor het behoud en de restauratie van goede kerkorgels. In Warmond staat een schitterend Lohmannorgel uit 1845. Dit moet gerestaureerd worden. Het concert op 9 oktober is gratis toegankelijk, maar ik hoop dat mensen die avond geld voor een nieuw orgel doneren. Ook de Kerkenraad in Voorhout is aan het kijken naar een nieuw orgel. In Nederland sluiten kerken wel eens de deuren, dus wellicht komt zo een orgel vrij.” Hij denkt terug aan een van zijn vele prachtige orgelbelevenissen: “Ooit mocht ik spelen in de Cathedrale Ouen in Rouen, maar ook in de Thomaskirche in Leipzig. Tevens heb ik de ervaring gehad om met vijf klavieren te spelen; dat is het summum in de orgelwereld.”

Tegenwoordig vindt er een vergrijzing plaats onder de organisten, erkent Assies. “We hebben nu nog genoeg organisten, maar de jonge aanwas is een probleem. Via het Muziekpodium stimuleer ik jonge mensen sinds 1992 om orgel te spelen. Zelf wil ik niet ophouden, al ontbreekt het er nog wel eens aan dat ik kan genieten van andermans orgelspel. Het is mijn voornemen om meer van het werk van anderen te horen en zo gesterkt te worden in mijn eigen orgelspel.”

Voor Assies staat de toekomst van de kerkorgels buiten kijf. “Goede orgels blijven altijd bestaan, al is het beter dat in de kerk ook ruimte gegeven wordt aan andere muziek. Het beleven van geloof kan op verschillende manieren, maar een beetje kerk moet een kerkorgel hebben.”

Het jubileumconcert van Roelof Jan Assies vindt plaats op zaterdag 9 oktober om 20:00 uur in de Protestantse Kerk (Herenweg 82) te Warmond. Die avond speelt Assies met organist Gijsbert Lekkerkerker, waarbij 600 jaar kerkmuziek de revue passeren. De bezoekers, die gratis naar binnen mogen, kunnen uren genieten van componisten als Buchner, Bach, Lang en Lemmens, maar ook Hayden, Mozart en Beethoven.