Stadslandbouw is bom onder tuindersbedrijf

OEGSTGEEST > Nieuw beleid van de gemeente dreigt ondernemers aan de Valkenburgerweg aan de rand van de afgrond te brengen. Wanneer een kwekerij wil stoppen, om bijvoorbeeld gebruik te maken van de ruimte-voor-ruimteregeling, moet de ondernemer tegelijkertijd 5.000 meter (een halve hectare) reserveren voor 'stadslandbouw'. Het past allemaal in een gemeentelijk plan om van dit gebied 'De tuinen van Oegstgeest' te maken.

Woest zijn Jan Star en zijn vrouw Marjan. Wie een tuindersbedrijf heeft, hoopt toch dat een deel van hun pensioen kan bestaan uit de verkoop van de grond. Maar wie wil er nu geld uitgeven aan grond, waar alleen ruimte is voor een kinderboerderij en volkstuintjes waar mensen met een sociale achterstand aan de slag kunnen gaan? Dat zijn namelijk geen activiteiten waar winst op gemaakt kan worden.

Star waardeert het van de gemeente, dat ze plannen ontwikkelen op het sociale vlak, maar dat moet niet ten koste gaan van zijn gezin. Opmerkelijk is, dat de gemeente de extra eisen voor het ter beschikking stellen van de grond alleen oplegt aan de ondernemers aan de Valkenburgerweg. Marjan en Jan vermoeden: ,, Vier jaar geleden heb ik bij de gemeente onder druk gestaan vanwege de tien standplaatsen van de woonwagenbewoners. In die vier jaar hebben we een hoop gezeur gehad over een bouwweg, die nu een vaste ontsluitingsweg is geworden. We worden nu helemaal ingesloten naar de toekomst toe. Voor bedrijfswoningen moeten we een halve hectare inleveren aan kassen. Dan moeten we anderhalve hectare invullen aan stadslandbouw.''

Hij vervolgt: ,,Het geeft veel stress. De gemeente is een sterfhuisconstructie voor ons aan het maken. Ik vind het onbeschoft, dat ze tuindertjes aan het pesten zijn. Hier vindt een afrekening plaats met ons.'' Zij vrouw beaamt: ,,De gemeente wil ons voor een appel en een ei uitkopen.'' Star licht toe: ,,Ze zetten ons bedrijf onder druk. We hebben twee bedrijfswoningen en er mag maar één bedrijfswoning overblijven. De verplichting die de gemeente oplegt verbaast me. Ze komen zelf hun verplichtingen niet na. We horen hier riool en normaal internet te hebben, maar we zitten hier van alles afgesloten. We zitten nog in het stenen tijdperk. De gemeente komt haar eigen verplichtingen niet na, maar legt ons wél verplichtingen op.''

De beiden verzuchten: ,,Je kan niet stoppen omdat je je gezin te eten wilt geven. Maar je kan ook niet doorgaan met je bedrijf, omdat er geen investeerder meer is, die heil ziet in je onderneming. Ook banken willen met deze door de gemeente opgelegde voorwaarden geen lening meer geven. Als de gemeente wat anders wil met dit gebied; koop ons dan uit. Maar daar schijnt geen geld voor te zijn. Ze denken: 'Je bent maar een tuinder', maar ik weet dat ze me willen belazeren.''

Star besluit: ,,Bij zo'n plan van de gemeente houden we niets over. We moeten transformeren en de zes bedrijven in dit gebied moeten tegelijkertijd ophouden. Je krijgt nooit alle neuzen dezelfde kant op. Daarna zouden we stadslandbouw moeten bijhouden, waarvoor weer mensen ingeschakeld moeten worden. Met stadslandbouw valt geen droog brood mee te verdienen. Alle stadslandbouwplannen draaien negatief. Onze zoon kan het bedrijf niet overnemen in zo'n situatie.''

In een reactie reageert een gemeentelijk woordvoerder op een aantal vragen: 

- Klopt het, dat eisen worden opgelegd aan de ondernemers om 5.000 meter per bedrijfswoning te reserveren voor stadslandbouw?  

De gemeenteraad heeft de gebiedsvisie Tuinen van Oegstgeest vastgesteld waarin agrarische gronden omgezet kunnen worden naar stadsbouwland. De primaire bestemming blijft gelijk, namelijk agrarische gronden. Deze visie is in het het ontwerpbestemmingsplan Kamphuizerpolder Buitenlust dat nu ter inzage ligt uitgewerkt. (zie bijlage met tekst uit de toelichting). Voor deze transformatie is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen.

Voor de verhouding tussen woningbouw en stadslandbouw is rekening gehouden met een verhouding van 5:1. Dit houdt in dat per 1.000 m2 minimaal 5.000 m2 stadslandbouw moet worden ingericht/ter beschikking worden gesteld.

 

- Is hier sprake van een afrekening, omdat Star zich vier jaar geleden zo verzette tegen de komst van woningen voor Leidse woonwagenbewoners? 

Nee, er is geen enkele relatie met de komst woonwagenstandplaatsen. In de bestuurlijke afspraken die gemaakt zijn tussen Leiden en Oegstgeest is deze inspanningsverplichting voor Oegstgeest komen te vervallen.

- Hoe kan een ondernemer winstgevend stadslandbouw bedrijven? Zijn hier voorbeelden van? 

Stadslandbouw kan zorgen voor een betere ruimtelijke kwaliteit alsmede voor het bevorderen van de leefbaarheid. Daarnaast kan stadslandbouw zorgen voor een lokale impuls aan werkgelegenheid, recreatie en educatieve mogelijkheden. Stadslandbouw is zover bekend een minder winstgevend alternatief dan bijvoorbeeld andere agrarische bedrijvigheid. Zoals aangegeven is het een mogelijkheid, geen verplichting.

- Kan de gemeente zo maar de verplichting opleggen aan grondeigenaren om grond te reserveren voor stadslandbouw? 

De gemeente heeft met de gebiedsvisie Tuinen van Oegstgeest gekeken naar het lange termijn perspectief voor het gebied. Het gaat hier om een mogelijkheid tot transformatie van agrarisch naar ‘stadslandbouw’.

- Waarom koopt de gemeente de grond niet, om zo stadslandbouw te realiseren/ 

Het gaat hier om een transformatie die nog jaren zal gaan duren voordat deze gerealiseerd is. De gemeente heeft besloten dat de huidige eigenaren deze ontwikkeling zelf kunnen realiseren. Het gebied zal op deze wijze de komende jaren op natuurlijke wijze vergroenen. Eigenaren kunnen op deze wijze vanwege de wijzigingsbevoegdheid hun bedrijf blijven uitoefenen.

Joep Derksen