Serie: Dit is de tijd van de duurzaamheid

170 zonnepanelen op één dak


Joep Derksen interviewt deze weken inwoners van Kaag en Braassem, die zich op de een of andere manier inzetten om hun omgeving een stukje duurzamer te maken. En zo dus meewerken aan een betere wereld. Deze week: deel 5; Kees Hagenaars, directeur van basisschool Ter Does, die het voor elkaar kreeg dat op het dak van 'zijn' nieuwe schoolgebouw maar liefst 170 zonnepanelen komen te liggen.

Het oude gebouw van basisschool Ter Does gaat al meer dan 45 jaar mee. En dus klopte Hagenaars in 2011 bij de gemeente aan om te zorgen voor een vervangend gebouw. Duurzaamheid stond toen nog niet hoog op de agenda, maar Hagenaars maakte zich er hard voor, dat de vernieuwde basisschool Ter Does 'De meest duurzame school' wordt. ,,Vanaf het begin wilde ik dit het meest duurzame schoolgebouw maken. Ik vond het handiger om een nieuw gebouw te hebben, in plaats van het oude pand te renoveren.''

Hagenaars bedacht samen met Alphaplan een idee, om naast een nieuw 'multifunctioneel' schoolgebouw ook een aantal woningen te bouwen. De regionaal opererende aannemer Verbij gaat dit regelen voor een bedrag van 2,3 miljoen euro. In het pand zelf moest in ieder geval een warmte/koude installatie komen, zo vond Hagenaars. Hierdoor wordt grondwater opgepompt vanuit de grond, waardoor de (vloer)verwarming in de winter opgewarmd kan worden. In de zomer zorgt dat water juist voor verkoeling van het totale gebouw. Hagenaars: ,,Het is een mooi systeem, als het werkt. Maar het kost behoorlijk wat tijd om het op een goede manier af te stemmen.''

Ook op andere gebieden is het schoolgebouw van Ter Does een voorbeeld van duurzaamheid. Zo hangt het hele pand vol met LED-lampen én komen er zwaluwneststenen in de buitenmuur. En er komt een natuurspeeltuin, waar kinderen kunnen ravotten en spelend leren, zonder dat ze onder de modder weer het schoolgebouw in lopen. Bij duurzaamheid gaat het namelijk niet alleen om energie, die je wel of niet gebruikt. Hagenaars verduidelijkt: ,,Ik wilde ook een zo onderhoudsarm mogelijk gebouw. Als we veel hout zouden gebruiken in het frame, dan gaat dat enorm veel kosten aan schilderwerk en schuren. Dus wilden we een stenen gebouw, met kunststof kozijnen. Ook de buitenkant van het gebouw is behoorlijk onderhoudsarm.''

In eerste instantie was er geen geld meer over voor het plaatsen van zonnepanelen. Dit tot groot verdriet van Hagenaars. Maar hij liet het er niet bij zitten. Als een terriër bleef hij de overkoepelende schoolorganisatie WIJ de venen én de gemeente op de huid zitten met zijn zonnepanelenwens. De kans voor die panelen kwam en werd gegrepen in december 2017. De basisschooldirecteur vertelt, hoe dat is gegaan. ,,Als je een schoolgebouw super duurzaam wilt maken, gaat dat geld kosten. We zijn begonnen met het realiseren van een goed geïsoleerd gebouw, waarbij we gebruik maken van warmte-koude opslag. Vervolgens ga je onderzoeken, hoeveel energie je nog moet opwekken. Uit een berekening bleek, dat we 44.000 kilowatt stroom kunnen opwekken met twaalf zonnepanelen op het dak, maar dat we dan nog altijd 6.200 euro per jaar aan energiekosten hebben.''

Als je een dak hebt, waar voldoende zonnepanelen op kunnen, is die jaarlijkse 6.200 euro natuurlijk weggegooid geld. Vink Installatiebedrijven berekende, dat Ter Does 170 zonnepanelen op het dak moet plaatsen om volledig energieneutraal te kunnen functioneren. En dus besloot WIJ de Venen om 75.000 euro uit te geven aan die panelen, waarbij de school dit geld over een periode van 25 jaar wel weer moet terugbetalen. Het ligt in de lijn der verwachting, dat WIJ de Venen zo'n constructie ook bij andere nieuwe schoolgebouwen gaat gebruiken.

Hagenaars maakt gebruik van de gelegenheid om een oproep te doen aan het gemeentebestuur. ,,Er is een duurzaamheidspot van 150.000 euro te verdelen. Draag daarvan 20.000 euro bij in de kosten voor deze zonnepanelen, als stimuleringspremie, dat wij duurzaamheid op een goede manier realiseren.'' Nu zijn zonnepanelen op een schooldak nog een redelijk unicum, maar dat zal niet zo blijven, verwacht hagenaars. ,,Over vier jaar wordt er niets meer gebouwd, dat op gas wordt aangesloten. Dan komen op ieder huis, bedrijfspand en school standaard zonnepanelen.''

Op het enorme schooldak zouden nog veel meer zonnepanelen kunnen komen. Waarom is dat hele dak niet vol gelegd, zodat de school als energieleverancier voor de nabijgelegen woningen en bedrijven kan fungeren? Hagenaars: ,,Daar hebben we het over gehad, maar dat ging sommige mensen te ver. Ik wil eigenlijk altijd verdienen aan een schoolgebouw, maar dan zit ik blijkbaar in de verkeerde wereld. Als wij als school energie kunnen verkopen en het mag, waarom zou je het niet doen?! Ik vind het prima, dat de school haar eigen elektriciteitsmaatschappij heeft.''

Natuurlijk heeft Hagenaars nog wensen en hij hoopt, dat één van die wensen uit komt op het moment dat het nieuwe schoolgebouw in september officieel wordt geopend. ,,In de school zou ik graag een Solar-fox willen hebben. Dat is een paneel, wat aantoont hoeveel energie er wordt opgewekt. De kinderen zien dan, hoeveel bomen er bespaard worden en de ouders worden er mogelijk ook door gestimuleerd om zelf zonnepanelen op hun dak te plaatsen.''