Serie: Dit is de tijd van de duurzaamheid

'Te mooi om waar te zijn'

Joep Derksen interviewt deze weken inwoners van Kaag en Braassem, die zich op de een of andere manier inzetten om hun omgeving een stukje duurzamer te maken. En zo dus meewerken aan een betere wereld. Deze week: deel 11; Cora Gijswijt, voorzitter van het Duurzaamheidsplatform, heeft ideeën over hoe we de komende decennia een duurzame samenleving kunnen realiseren.

Duurzaamheid is veel meer, dan alleen maar huizen gasloos verwarmen. Over twintig jaar rijdt er geen dieselauto of benzinewagen meer rond, maar zijn alle auto's elektrisch. Dat heeft ook weer voordelen; de maximumsnelheid op de wegen kan omhoog, omdat er geen uitstoot of lawaai van de auto's is. Al verwacht Gijswijt, dat de auto's dan computergestuurd zijn.

Doordat we zo goed ons afval scheiden, hebben we geen restafval meer; dit bespaart in de ophaalkosten en dus kunnen hiervoor ook de gemeentelijke tarieven omlaag. Bij alles wat gemaakt wordt, wordt van te voren al bedacht hoe je de materialen van de gebruikte producten kan gebruiken in nieuwe producten. Warmtenetleidingen en andere technieken voor het verwarmen van woningen en andere gebouwen kunnen gefinancierd worden door gas- en waterleveranciers. Maar Gijswijt voorziet de opkomst van inwonercoöperaties, die energie opwekken en distribueren.

Dit is nog maar een kleine blik in de toekomst van Cora Gijswijt. Met ons allen staan we nog maar helemaal aan het begin van de duurzaamheidsrevolutie. En stapje voor stapje komen wij er achter , wat het beste werkt. ,,Alles waar we naar toe willen gaan, is een kwestie van uitproberen en vooral niets uitsluiten. Daarom moeten we pilots (proefprojecten) opzetten, om te kijken, wat er uit komt. Laat alle bloemen maar weer eens bloeien en kijken welke kant het op rendeert.''

Gijswijt geeft voorbeelden: ,,De bedrijven bij de Rotterdamse en Amsterdamse haven hebben te veel warmte en dat lozen ze nu in zee. Het is beter om die warmte in pijpen te transporteren naar woonwijken en kassengebieden. Daarnaast hebben we lokaal een heleboel potentie op het gebied van warmte en energie. Zoals warmte uit de Braassem: ,,Hoe gaaf is het om daar 50.000 woningen mee te verwarmen?! Het enige wat je nodig hebt is een goede buffering, een aantal warmtepompen en een stelsel van leidingen om het warm water te vervoeren.''

Ze voorziet ook een grote toekomst voor energiecoöperaties, die door inwoners worden opgezet. Deze energiecoöperaties beheren windmolens, waarbij je als particulier lid kan worden. ,,Hierdoor heb je zeggenschap over opbrengsten en hoe die weer geïnvesteerd kunnen worden in nieuwe duurzame projecten.'' Als investeerder, of participant, kun je geld inleggen. Ieder jaar haal je daar een aantal procenten investeringswinst uit. En wil je uitstappen; dan kun je je 'aandelen' verkopen. Het is een win-win-win situatie, zo vindt ook Gijswijt. Maar wat met windmolens kan, is allicht ook mogelijk voor de aanleg van warmtenetwerkleidingen. ,,Ik denk dat de inwoners van Rijnsaterwoude het op deze manier heel goed zelf kunnen realiseren om het aan te leggen.''

Jong of oud; niemand ontkomt meer aan het duurzamer leven: ,,Als inwoners moeten wij onze eigen energie opwekken, distribueren en in rekening gaan brengen. Op het moment, dat je dat als inwonerorganisatie doet, hoef je de overhead en andere dure kosten van multinationals niet meer te betalen. Zo wordt de realisatie van een duurzame samenleving laagdrempelig en democratisch. ,,Een inwonercoöperatie is een vereniging waar de leden jaarlijks besluiten nemen over zaken als financiën. Het allermooist is, dat iedereen dan eigenaar is van het energiesysteem.''

Het gaat volgens Gijswijt niet over macht, maar over massa. ,,Als wij een duurzame samenleving met elkaar organiseren, hebben overheidsinstanties of grote bedrijven er niets over te zeggen. We kunnen het met elkaar organiseren en vervolgens zorgen, dat de overheid meegaat.'' Visie is hierbij heel belangrijk en je hoeft geen raketwetenschapper te zijn om het volgende te voorspellen. De komende jaren verschijnen op talloze daken zonnepanelen, gaan mensen hun woning beter isoleren en worden alle nieuwbouwwoningen gasloos gebouwd. De prijs van woningen, die nog voor de warmte afhankelijk van het gas, zullen na 2025 dalen ten opzichte van gasloze woningen.

Ook worden nieuwe technieken gemeengoed, zoals domotica, dat er voor zorgt, dat lichten vanzelf uitgaan, op het moment dat niemand meer in een kamer aanwezig is. Gijswijt besluit: ,,Als er wat gedaan moet worden, doe dat dan samen met de omwonenden. Dus als er windmolens moeten komen, moet de opbrengst ook ten goede komen van de mensen die tegen die molens aan kijken. En maak nu eindelijk eens gebruik van alle platte daken van bedrijven en overheidsgebouwen, om die helemaal vol te leggen met zonnepanelen!''