Oud, maar niet versleten

De oudste Paardenmarkt van Nederland is zonder enige twijfel de Valkenburgse Paardenmarkt, ook wel: ‘Dé Mart’ genoemd. De allereerste editie vond al in het jaar 840 plaats. De organisatoren hopen dit jaar op 8 september de 1.075^ste editie te organiseren.

Dé Mart is van oorsprong verbonden met de naastgelegen kapel, die begin 9^de eeuw gebouwd werd. Al snel daarna ontstond er een markt, waar linnen en vlas verhandeld werden; met de inkomsten kon de kapel in stand gehouden worden. De eerste paarden kwamen in 840 en dat was het begin van de Valkenburgse Paardenmarkt. Door de jaren heen kreeg deze paardenmarkt steeds meer belangstelling en het evenement werd almaar groter. In die tijd strekte de markt zich uit tussen de kerk en de Torenvlietslaan. Het terrein zelf werd ‘Marktveld’ genoemd.

Graaf Willem II verleende de Valkenburgse paardenmarkt in 1246 het alleenrecht om paarden te verkopen. Dat alleenrecht werd in 1260 verkocht door de toenmalige Ambachtsheer van Valkenburg aan Vlaardingen en in 1280 aan Voorschoten.  Slechts een aantal keren werd de Paardenmarkt niet in Valkenburg georganiseerd. In het jaar 1574, vanwege het beleg van Leiden en in 1866, door een uitbraak van een cholera-epidemie. Ook tijdens de Duitse bezetting in de tweede wereldoorlog vond er geen Paardenmarkt plaats.

De Valkenburgse Paardenmarkt is meermaals vereeuwigd, onder meer door Salomon van Ruysdael; dit schilderij hangt in de Lakenhal te Leiden. Tegenwoordig vormt de Paardenmarkt het hart van de feesten in het dorp. De gemeentelijke fusie met Katwijk heeft daar niets aan veranderd. De Oranjefeesten rondom de paardenmarkt zijn minstens net zo belangrijk voor het feest als de paardenmarkt zelf.  Ieder jaar komen er rond de honderd paarden en pony’s naar de markt, maar ooit waren er zoveel van deze edele dieren, dat ze tussen de Achterweg en de Hoofdstraat stonden.

(Met dank aan: www.demart.nl).