“Het merendeel van de mensen zit te weinig in de zon”

Zonnen mag weer

NOORDWIJK – Een van de grootste voorvechters om de mensen uit de zon te houden, adviseert nu om vooral van dit hemellichaam te genieten. Twintig jaar lang heeft huidarts Han van der Rhee gewaarschuwd tegen het in de zon zitten, met name tijdens de heetste uren van de dag. Na jarenlang onderzoek en het doorlezen van tienduizenden artikelen, komt Van der Rhee tot de conclusie dat zonlicht juist heel gezond kan zijn. Zolang je niet verbrandt, zorgt de ultraviolette straling voor een toename van vitamine-D, sterkere botten en spieren. Hij heeft zijn ervaringen en kennis opgeschreven in het boek “Zonnen mag”, dat zaterdag 1 mei officieel gelanceerd wordt. De huidarts is zeer veelzijdig; al 25 jaar maakt hij als pianist onderdeel uit van het Bob Rigter kwartet en heeft hij onder meer gespeeld op het North Sea Jazz festival. “Als ik een heel mooie solo speel, ben ik volmaakt gelukkig”.

Door Joep Derksen

Het onwaarschijnlijke overkwam Van der Rhee negen jaar geleden: hij verloor beide ouders op één dag. “Mijn moeder was al een tijdje ziek; ze leed aan darmkanker en op een ochtend, om 08:00 uur, overleed zij. Diezelfde dag waren we met de familie bij elkaar om de begrafenis te regelen en plots viel mijn vader dood neer. Ik heb geprobeerd mijn vader nog te reanimeren, maar ben op een gegeven moment gestopt. Dat was een intuïtieve beslissing: waar bracht ik hem immers naar terug? Het was een heel aangrijpende ervaring, maar nu besef ik dat het ook wel iets moois heeft. Mijn vader en moeder zijn 89 en 82 jaar oud geworden; het is een troost dat ze zo’n hoge leeftijd hebben bereikt. En ze zijn samen begraven.”

Waar het ene kind al van jongs af aan dromen heeft om straaljagerpiloot, brandweerman of astronaut te worden, is Van der Rhee eigenlijk bij toeval huidarts geworden. “Een levensbepalende beslissing van mij was om in 1965 geneeskunde te studeren. Ik was daarvoor begonnen met een studie rechten, maar na drie weken voelde ik al dat het een foute keuze was. Het heeft echter een paar maanden geduurd voordat ik dat aan mezelf wilde toegeven. Ik wilde vervolgens bij een aantal vrienden van me colleges meelopen van de studie die zij volgden en bij de eerste vriend waar ik dat deed, wist ik het al. De studie geneeskunde is wat ik wilde doen.”

Serieus

Zijn studie pakte Van der Rhee met verve op en via allerlei co-schappen deed hij ervaring op in veel verschillende disciplines. Tegen de richting Dermatologie keek hij in eerste instantie wat sceptisch aan: “Dat vak had ik nooit serieus genomen: dan werk je met die vieze vellen. Ik had me echter goed voorbereid op dit co-schap, er hing een goede sfeer en het tentamen heb ik glansrijk gehaald. Ik ging solliciteren en kon direct beginnen. Ze regelden voor me dat ik niet de militaire dienst in hoefde en op dat moment was de keuze voor mij snel gemaakt.”

Van 1974 tot 1979 werkte Van der Rhee bij het LUMC Leiden, op de afdeling Dermatologie. Nadat hij promoveerde op de ontwikkeling van monocyten, een soort bloedcellen die ook in de huid een rol kunnen spelen, stapte hij over naar het huidige Haga Ziekenhuis in Den Haag. “Bij dit vak heb je in tegenstelling tot bijvoorbeeld internisten en chirurgen in de avonduren en weekeinden nog tijd over voor het maken van muziek en het schrijven van een boek. In 1980 werd het Integraal Kankercentrum West opgezet en ik werd gevraagd was of ik mee wilde werken om een werkgroep op te richten die regionaal de kwaliteit van de huidkankerzorg moest bevorderen. Ik had daar eigenlijk geen zin in en begon er met frisse tegenzin aan, maar was niet in de positie om nee te zeggen. Vanaf dat moment is wel mijn meer dan normale interesse in huidkanker ontstaan. Ik richtte me op de epidemiologie van huidkanker: het neemt toe en hoe komt dat? In 1989 ben ik begonnen met de Sproetenbus, waarbij badgasten konden laten controleren of ze huidkanker hadden. Begin jaren ’90 wisten de wetenschappers zeker dat de zon veroorzaker van kanker is en indertijd was ik één van de meest fervente waarschuwers voor de zon.”

Twijfel

Op een gegeven moment begon de twijfel over zijn eigen zonnebadenwaarschuwingen te knagen. “Er gebeurden dingen die niet klopten; mensen willen graag naar de zon, uit onderzoek bleek dat te weinig zon zorgt voor een vitamine-D tekort. De zon is ook goed voor je gemoedstoestand; mensen met een depressie krijgen lichttherapie. Mensen die veel in de zon zitten lopen waarschijnlijk minder kans op ziekten als non-Hodgkin lymfoom, borstkanker, MS, dikke darmkanker en prostaatkanker. Het merendeel van de mensen is te weinig in de zon. Je moet juist regelmatig in de zon gaan, zodat je huid geleidelijk aan de zon went en er tegen kan. Het is niet goed hele dagen op het strand te bakken en je moet voorkomen dat je verbrandt.”

Toch is het opvallend dat de man die altijd een van de voorvechters was om mensen te waarschuwen, zich nu inzet om iedereen de zon in te krijgen. Als hij het twintig jaar geleden verkeerd inschatte, waarom heeft Van der Rhee nu wel gelijk? “Hier is sprake van voortschrijdend inzicht. De laatste tien jaar zijn veel ontdekkingen gedaan en ik weet er nu heel veel van. Ik wil mijn waarschuwingen van vroeger rechtzetten. Ik weet niet helemaal zeker of ik gelijk heb, maar ik geef de kennis van nu door.” Bestaat niet de angst dat hij door zijn collega’ als paria wordt behandeld? “Door een bepaalde groep wel, maar de zwijgende meerderheid van de huidartsen denkt er net zo over als ik. Het is een beperkt aantal mensen dat zich negatief over de zon uitlaat. Ik heb tienduizenden artikelen moeten lezen en er is me vrijwel niets ontgaan. Ik ben volkomen onafhankelijk en ga volgend jaar met pensioen.”

Het boek “Zonnen mag” van Han van der Rhee is vanaf zaterdag 1 mei verkrijgbaar bij de betere boekhandels. De officiële lancering vindt zaterdag 1 mei om 17.00 uur plaats bij Boekhandel Van der Meer in Noordwijk.