Oorlog nog altijd in lichaam veteraan

LISSE – Voor het eerst in zijn leven – en wellicht de laatste keer – bezocht oorlogsveteraan George Roth (92) op zondag 8 mei de Keukenhof. Het was een van de hoogtepunten aan zijn bezoek aan Nederland, waar hij de 4-mei herdenking en de 5-mei feesten meemaakte. Een unieke ervaring voor een man die nog bijna dagelijks terugdenkt aan de oorlog.

Roth is de laatste nog levende parachutist van het oorspronkelijke 504de regiment van de Easy Company. Hij sprong onder meer bij de operatie ‘Market Garden’ en hield met zijn regiment stand op de brug bij Grave. Het is sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog pas de tweede keer dat Roth weer in Nederland is. Dit jaar reed hij mee in het defilé in Wageningen en genoot met volle teugen. Ook een bezoekje aan de Keukenhof stond op zijn verlanglijstje en die zondagochtend vroeg verwelkomt de journalist Roth met een warme handdruk en het verzoek om enkele vragen te stellen. ‘Ik wil geen interviews meer geven. Er wordt al te veel bullshit verteld in de wereld’, mopperde de veteraan. ‘Ik heb twee uur gereden en wil de bloemen zien.’

De aanblik van de bloemen deed zijn gemoed echter goed en werd zijn levensverhaal duidelijk. De veteraan werd in Hongarije geboren, maar ging op z’n vijfde naar Amerika. In de oorlog was hij actief tijdens acht missies, waaronder Sicilië, Nijmegen en de Ardennen. In dat laatste gebied is hij door de vrieskou twee tenen kwijtgeraakt. De oorlog is al 66 jaar voorbij, maar heeft het lichaam van Roth nooit verlaten. Bijna dagelijks denkt hij terug aan de drieënhalf jaar van zijn leven die in het teken stonden van vechten en overleven. ‘Het was de enige periode in mijn leven dat ik me werkelijk levend voelde’, vertelt Roth verrassenderwijs.

Hij wil niet dat iemand hem of zijn oude makkers een held noemt. “De soldaten waren doodgewone mensen, ze waren niet speciaal of een held. We deden wat moest gebeuren, want het was verschrikkelijk wat de Nazi’s deden. We moesten daarop reageren en actie ondernemen.’ Het bezoek aan Nederland is voor Roth een emotionele achtbaan: voordat hij uit Amerika kwam, had hij angst dat de Nederlanders de oorlog vergeten waren. Maar de afgelopen week kwamen oud en jong op hem af om hem te bedanken voor zijn hulp, zodat nu alle Nederlanders in vrijheid leven. Vooral als een jong hummeltje op hem afstapt om hem te bedanken, dan wordt het Roth soms bijna te zwaar.

West-Europa maakt nu de langste oorlogsvrije periode in haar geschiedenis door. Roth heeft hieraan meegeholpen; doet hem dat nog wat? Hij haalt zijn schouders op: ‘In andere delen van de wereld hebben mensen nog helemaal niets geleerd. Ze weten niet hoe ze met elkaar kunnen opschieten, want dat is waar het in feite om gaat: Je moet elkaar kunnen waarderen en respecteren om wie je bent.’ Komt Roth nog terug naar Nederland voor een volgend bezoek? Hij lacht: ‘Als ik lang genoeg blijf leven zeker.’