Veteraan overleeft PTSS

STREEK – Zaterdag 29 juni is het Nederlandse Veteranendag, een moment om stil te staan bij alle mannen en vrouwen die in het buitenland gevochten hebben voor de democratie. Maar veel van deze oud-militairen kampen jaren of zelfs decades later nog met de onverwerkte ervaringen en gevoelens uit die tijd. Lars Meijer (40) is een van deze mensen, die jarenlang gekweld werd door een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS). Hij overkwam een periode van verslaving en dakloosheid en strijdt er nu voor, dat PTSS niet alleen aangepakt, maar ook voorkomen wordt.

Meijer diende van juni 1994 tot januari 1995 in Bosnië en was onderdeel van de luchtmobiele brigade die net voor de val van Srebrenica vervangen werd door collega-militairen. ‘Op het moment dat je voor de landmacht kiest, moet je niet de illusie hebben dat je misschien niet wordt uitgezonden. Je moet er vrede mee hebben als je in het buitenland actief moet zijn, anders moet je er niet aan beginnen.’ Een van zijn mooiste ervaringen in het leger was, dat hij en zijn collega’s ontzettend solidair waren met elkaar. ‘Je leert dat je het samen moet doen. In de burgermaatschappij krijgt iemand die geholpen moet worden een trap na, zodat anderen omhoog kunnen.’

Zijn terugkeer in de maatschappij verliep niet goed. ‘Ik moest zonder dat ik wou de dienst uit. Ik raakte mijn trots en regelmaat kwijt. Ik had moeite mij staande te houden en kon geen baan of relatie houden. Ik kreeg geen grip op alles wat stabiliteit oplevert. Door de PTSS was ik veranderd; ik voelde me als een hond die aan een paal vastgebonden was. Je komt niet verder als het touwtje lang is en kan alleen rondjes lopen.’ Het escaleerde: Meijer zonderde zich af, kreeg financiële achterstanden, raakte aan de drank en werd dakloos. ‘Het werd van kwaad tot erger en ik heb serieus overwogen om het touw om mijn nek strak aan te draaien. Dat is het verhaal van de meeste PTSS-ers Als het elastiekje knapt, dan stappen veteranen vaak uit het leven. Dat gebeurt nog altijd wekelijks. We kunnen namelijk de stress niet kwijt en het leger neemt hierin haar verantwoordelijkheid niet.’

Meijer: De PTSS is gekomen door de nalatigheid van de verwerking van mijn uitzending. Van de stress aan sich merk je niets, maar als je een onverwachte klap krijgt zoals een overlijden of scheiding, dan kan dat die bekende druppel zijn. Als het leger me goed hadden opgevangen en me helpen mijn ervaringen te verwerken, dan had ik mogelijk helemaal geen problemen gehad. Je zat daar wel zes maanden lang met stress, spanning en gevaar voor eigen leven en je kunt er niets mee. Als we onder vuur werden genomen mochten we niet terugschieten. En met onze mooie blauwe helmen op, zagen we eruit als lucifertjes en konden ze mooi schietoefeningen op ons uitvoeren.’

Twee jaar lang was Meijer dakloos en hij overwoog uit het leven te stappen. Maar het was de kreet van het leger, dat hem overeind hield: ‘nec temere nec temide (noch onbezonnen, noch onbevreesd). ‘Dat is mijn levensmotto; ik ga geen uitdaging uit de weg en houd mijn koppie erbij. Wat mijn problemen heeft veroorzaakt, heeft me ook gered. Het is het begin van het einde en einde van het begin geweest.’ Tegenwoordig heeft Meijer zijn eigen stichting en helpt hiermee onder meer andere veteranen. Hij is mede-initiatiefnemer van het veteranen inloophuis. In Lisse doet hij op zaterdag 22 juni zijn verhaal aan de lokale veteranen en hij hoopt mensen te kunnen helpen. Als iemand met PTSS zit of signalen hiervan afgeeft, moet je hem niet laten barsten. Stuur gerust een sms-je om te vragen hoe het met die persoon gaat. Als iemand alleen maar heel positieve signalen krijgt, kan het waakvlammetje aangezet worden.’