D66 moet oppositieveren van zich afgooien

JOEP DERKSEN

NIEUWKOOP > Guus Elkhuizen (SBN) is benoemd tot formateur. Hij heeft de komende weken de taak om een stabiele coalitie te realiseren. Dinsdag 1 april gaf hij tijdens een gemeenteraadsvergadering aan, dat hij eerst wil dat SBN en CDA tot een akkoord komen. Daarna wordt  D66 als grote winnaar uitgenodigd om aan te schuiven. Maar het verleden is nog niet vergeten.

Informateur Bauke de Haan presenteerde die  avond zijn rapport ‘Keuzes en kansen’, waarin hij adviseerde om een coalitie te vormen met SBN, CDA en D66. Samen hebben deze drie partijen een ruime meerderheid. Wel moet D66 in woord en daad aantonen, dat deze partij het aan kan om bestuurdersverantwoordelijkheid aan te kunnen. De felle oppositie die D66 de laatste jaren heeft gevoerd tegen de vorige coalitie, is nog niet vergeten door de overige partijen. ‘Partijen moeten goed met elkaar kunnen samenwerken en het eens zijn over de programmapunten’, aldus De Haan.

De  informateur is ervan overtuigd, dat D66 bereid is om ´de draai te maken vanuit een oppositierol naar een collegepartij´. Fractievoorzitter Trudy Veninga (CDA) vroeg namens haar partij aan Elkhuizen of hij formateur wilde worden. Ze kreeg met dit verzoek brede steun van de overige partijen. Veninga bevestigde de woorden van De Haan. ‘Er is nog wat oud zeer aanwezig.’

Fractievoorzitter Paul Platen (VVD) stelde: ‘D66 moet klare wijn schenken als het gaat om de draai. U hebt drie jaar lang sterk oppositie gevoerd en in debatten scherp heeft opgesteld tegen de coalitie en nu bent u bereid om een draai te maken. Wat wint u hier voor terug en wat gaat u weg geven? De kiezer heeft zich uitgesproken voor de coalitie. De VVD verdient dus als derde partij een eerste rol hierin.’ Marco Oehlenschläger, D66-fractievoorzitter liet echter weten, dat meer dan 700 mensen extra op zijn partij hebben gestemd. ‘Het is logisch een draai te geven, maar het hoeft geen draai te zijn. Deze uitslag doet geen recht om als partij in de oppositiestand te blijven staan. We zijn redelijk consequent geweest in de oppositie. We waren niet ‘de tegenpartij’, maar op een aantal dossiers waren we kritisch. Als we teveel moeten draaien, gaat het niet. Maar we moeten de onderhandelingen een kans geven.’

Elkhuizen nam het woord: ‘De oude coalitie is van 12 naar 14 zetels gegaan. De VVD heeft één zetel verloren, maar dat kwam vooral door het Rutte-effect. Ik wil eerst bezien hoe SBN en CDA samen kunnen komen. Als we hier uitkomen, wil ik vervolgens met de tweede winnaar, D66, het gesprek aangaan. Met name om met hen serieus te verkennen wat hun wensen zijn en in hoeverre het aansluit bij de wensen van SBN en CDA. We zullen ook kritsiche vragen stellen aan D66. We vragen hen hoe serieus hun draai is. U zult ons daarvan moeten overtuigen.’

Als D66 niet overtuigend genoeg is, zo liet Elkhuizen weten, dan behoudt hij zich het recht voor om met VVD en/of SGP/ChristenUnie te praten om weer een nieuwe coalitie te vormen. ‘Uiteindelijk hebben de kiezers wel 14 zetels gegeven aan de bestaande coalitie. Als het met D66 niet lukt, gaan we naar de VVD.’ Gemeenteraadslid Berry Dors (MPN/PN) constateerde: ‘De heer Elkhuizen gaat eerst met het CDA een blok vormen en een romprapport samenstellen. Daarna komt D66 en die worden gevraagd of ze nog briljante ideëen of plannen hebben. Dat lijkt me voor D66 niet zo’n heel prettige positie. D66 is hier het varkentje dat mee mag doen, maar het waarschijnlijk niet overleeft.’