Financieel belang belangrijker dan erkende historische waarde

Kanaalstraat 44 krijgt definitief geen monumentenstatus

Lisse – De kogel is door de kerk en de kogel gaat hoogstwaarschijnlijk door het historische pand aan de Kanaalstraat 44. Het huis dat in 1741 gebouwd is krijgt geen monumentale status en wanneer het college dit officieel bekrachtigd heeft staat niets de sloop van het pand meer in de weg. Uiteindelijk waren de financiële motiveringen weer doorslaggevend voor de gemeenteraad, zo bleek tijdens de raadsvergadering van 20 september.

Joep Derksen

Wim Bosch, voorzitter van Vereniging Oud Lisse, voerde een krachtig betoog aan het begin van de raadsvergadering. ‘Met de sloop van Kanaalstraat 44 wordt het historisch hart van Lisse onherstelbaar verwoest, tezamen met het Hofje van Six. Het algemeen belang dient boven het particulier belang van een projectontwikkelaar te gaan. We willen geen museum maken van Lisse, maar wel de karakteristieke gebouwen bewaren, want besef wel: deze gebouwen trekken ook toeristen.

D66 wilde het huis, dat ook bekend staat als ‘Sigarenmagazijn Juliana’, ‘koste wat het kost behouden voor de toekomst’, zo vertelde Levien de Braal. ‘Dit pand heef een cultuurhistorische waarde dat behouden moet blijven voor toekomstige generaties. Sterker nog, we kunnen zelfs spreken van een unieke status: Kanaalstraat 44 is het enige pandje van deze vorm in Lisse.’

De partijen SGP-ChristenUnie en Nieuw Lisse wilden de rechter uitspraak laten doen om te kijken of de schadeclaim, waarmee eigenaar Meijer had gedreigd, inderdaad van toepassing zou zijn. Marius Nieuwenhuis van de SGP-ChristenUnie: Benoem het pand als gemeentelijk monument, maar niet met een blanco cheque. Deze aanwijzing zou kunnen leiden tot een claim van eigenaar. Maar laat de bestuursrechter daarover maar oordelen: dan krijgen we een nieuwe situatie en kunnen we bekijken of we de monumentenstatus handhaven of weer intrekken.

Nieuw Lisse, bij monde van Ad van Zelst, liet zich overtuigen door de gepassioneerde inspreker Wim Bosch, voorzitter van Vereniging Oud Lisse: ‘Aanvankelijk wilden wij geen euro over hebben voor Kanaalstraat 44 en wilden we het pand niet aanwijzen als gemeentelijk monument. Maar we zijn van gedachten veranderd: we kunnen het huis best eerst aanwijzen als gemeentelijk monument en vervolgens de rechter uitspraak laten doen. De belangen van de bewoners van het naastgelegen Hofje van Six moeten niet uit het oog verloren worden. Ons advies is: ga door met het aanwijzen van Kanaalstraat 44 tot gemeentelijk monument en kijk wat de procedure bij de rechter oplevert.

Deze drie partijen bleken echter een minderheidsstem te hebben.

Krokodillentranen

CDA, VVD en PvdA vonden dat er voldoende juridische onderbouwing was om ervan uit te gaan dat een rechter absoluut de schadeclaim van Meijer zou inwilligen. Benno Kooij van het CDA verwoordde het als volgt: ‘Het verlies van (weer) een karakteristiek monumentaal pand in het hart van Lisse gaat de CDA fractie aan het hart. Wij hebben wel wat over voor het behoud van monumenten, maar grote vraag is waar de grens is. De gevoelens van alle betrokkenen begrijpen en respecteren we zeer, maar we kunnen over niets anders dan krokodillentranen spreken. Waarom is al die jaren niets gedaan? Waarom al die jaren gezwegen? Waarom pas actie ondernemen op het moment dat de sloophamer voor de deur staat? Ook de nieuwe eigenaar mag vertrouwen op een betrouwbare overheid die de spelregels niet in blessuretijd wijzigt. Het kiezen voor het behouden van dit monumentale pand betekent gelijk ook kiezen voor het verliezen van de status van betrouwbare overheid. Wij willen die betrouwbare overheid blijven.’

Vervanging

Marianne Entrop van de VVD vond het ‘een groot dilemma’. Ze legde uit: ‘De eventuele sloop van dit pand gaat ons aan het hart. Maar, we geven geen blanco cheque. De eigenaar wil de gemeente niet tegemoetkomen en deze starre houding zorgt ervoor dat wij het college steunen in haar besluit om geen monumentenstatus te verlenen aan Kanaalstraat 44. Wel willen we een hoogwaardige vervanging voor het pand zien verschijnen.’

Het standpunt van de PvdA werd verwoord door Dolf Kistemaker: ‘Voor ons is met name het zijn van een juridisch betrouwbare overheid een doorslaggevend argument. We volgen het juridisch advies dat er eigenlijk geen kans van slagen is om het pand te redden door het aan te wijzen als gemeentelijk monument. We moeten ons houden aan het nemen van zuivere beslissingen. Als het niet kan, moeten we het niet doen en daarom steunen wij het college in hun advies.’

Wim Bosch zag het op de publieke tribune met lede ogen aan: ‘De meerderheid van de raad is gezwicht voor de angst van een juridisch advies. Dat is zwak en heel onbetrouwbaar, want er zitten gaten in de motivatie van dat juridisch advies. De betreffende ondernemer wist dat Kanaalstraat 44 wellicht een monumentenstatus zou krijgen en heeft een bewust ondernemersrisico gelopen. Daarom zou naar mijn mening een rechter de claim van Meijer niet ondersteunen. Het is heel jammer dat de raad dat niet goed overwogen heeft.’ Bosch, optimist in hart en nieren, vindt niet dat de zaak is afgedaan: ‘Het verhaal is nog niet ten einde: de nationale Bond Heemschut zal een dringende spoedbrief sturen aan het college om het pand te behouden. Bovendien gaan we de voorzieningenrechter vragen om het collegebesluit te vernietigen.’