“Een kind met een beperking laat je eigen beperkingen zien”

Gesprek van de week: Linda van der Niet

NOORDWIJKERHOUT – Als 16-jarige puber wist Linda van der Niet precies wat ze met haar leven wilde: reizen en avonturen beleven. Haar verwachtingen zijn uitgekomen, al is het op een heel andere manier dan ze ooit had kunnen bedenken. Als columnist en journalist voor het blad Engagement, een landelijk magazine van de Nederlandse Vereniging Autisme, raakt ze veel mensen in het hart. Daarnaast is ze coördinator bij de Eigen Kracht Centrale, waarbij ze mensen helpt om samen met hun families en netwerk een toekomstplan te maken. “Al het avontuur beleef ik bij mij thuis en vanaf mijn werk.”

Door Joep Derksen

Linda van der Niet is een dochter van de ambachtelijk slager Gerard Klein en daar is ze trots op, ook al combineren de beide achternamen van haar man en ouders wat ongelukkig. Ze is al twaalf jaar gelukkig getrouwd met haar man André en heeft twee dochters: Daniëlle (9) en Debbi (6). De geboorte van haar oudste dochter betekende een drastische ommezwaai in haar leven. Ze vertelt: “Ik geloof dat niets toeval is. Mijn man en ik hadden een heel luxe leven. We hadden allebei een goede baan en gingen vaak op vakantie; naar Afrika, op wintersport of naar de Canarische Eilanden.”

Het echtpaar had een kinderwens: “Vooral André, die elf jaar ouder is dan ik, was er erg aan toe om vader te worden. Daniëlle is geboren op 5 januari 2000, net in de tijd van alle Y2K perikelen (indertijd deed het verhaal de ronde dat alle computers wereldwijd op 01.01.00 zouden crashen – JD). Daniëlle was een heel mooie baby, al moest ik wel wennen aan het moederschap. Er komt een hele verantwoordelijkheid op je schouders en je moet wennen aan je nieuwe taak. Maar ik was meteen heel verliefd op haar, ook omdat ze zo ontzettend lief was.”

Autisme

Daniëlle blijkt echter klassiek autisme te hebben, waardoor zij verstandelijk beperkt is. “Pas toen ze twee jaar was, begon ons wat op te vallen. Als wij naar een overkomend vliegtuig wezen, dan keek ze niet. Haar lievelingseten is ijs en we beloofden haar op een dag een ijsje om ons te vertellen wie er op een plaatje stonden. We hebben een hal uur met het plaatje van de teletubbies voor haar gezeten, maar ze kon niet zeggen dat het de teletubbies waren.” Na een test bij een orthopedagoog ging Daniëlle met haar ouders de molen van onderzoeken in. In eerste instantie hebben de ouders deze ontwikkelingen voor zichzelf gehouden, op advies van de arts: “Je kind kan namelijk heel snel een stempel krijgen.”

Pijn leed Van der Niet wel eens, bijvoorbeeld wanneer iemand naar Daniëlle keek en terloops vroeg: “Hoe is het met haar ontwikkeling?” Hierover vertelt ze: “Je gaat een rouwproces in en stelt je verwachtingen bij. Waar anderen visies hebben van hun kind die gaat studeren, houd ik me bezig met hoe Daniëlle zich zal ontwikkelen in de puberteit, waar ze later gaat wonen en of ze een nuttige rol in de maatschappij kan vervullen. Wellicht kan ze chocolaatjes versieren, wat ze heel leuk vindt.”

Scherp

Over haar eigen rol: “In de tijd dat Daniëlle medisch onderzocht werd, heb ik besloten om te stoppen met mijn werk als directiesecretaresse voor de directievoorzitter bij het Zilveren Kruis. Ik vond dat Daniëlle het al moeilijk genoeg had en wilde haar begeleiden. Ik ben Daniëlle’s enige vastigheid en sta bij haar op nummer 1. Mantelzorg is inderdaad topsport. De vergelijking is misschien wat vreemd, maar het is alsof je zorgt voor een demente buurman. Je gaat 24 uur per dag om met een autistisch kind in huis. Dat is erg zwaar, want je moet heel scherp zijn, nooit teveel willen en kunnen loslaten. Je eigen blik op de maatschappij wordt ook anders, of het nu om politiek, zorg of samenwerkende instanties gaat.”

Ook haar omgeving is door een rouwproces gegaan, waarbij ieder familielid het nieuws over het autisme op zijn of haar eigen manier verwerkte. Van der Niet heeft deze fase allang achter zich gelaten: “Vanaf mijn zwangerschap heb ik het gevoel gehad dat er een grote ommekeer in mijn leven aan zat te komen. Ik hoef mezelf niets te verwijten, want toen ik zwanger was heb ik geen alcohol of sigaret gehad en ik heb heel gezond geleefd. Als ik nu een zwangere vrouw een wijntje zie nemen denk ik bij mezelf:’“Oh meisje, ik hoop dat je kind gezond is, zodat je jezelf niets kwalijk zult nemen’. Maar onlangs zag ik een man die nog altijd af en toe huilde dat zijn 35-jarige zoon autistisch was. Ik vind: huil niet om je kind dat je hebt, maar laat het toe.”

Stappen

“Wat Daniëlle betreft: ik zou niet anders willen en als ik het over zou doen wil ik haar weer. Een kind met een beperking laat je eigen beperkingen zien. Je maakt een enorme groei door, omdat je goed voor jezelf moet zorgen als je in staat wilt zijn om voor Daniëlle te willen zorgen. Nu gaat het geweldig met haar en met Debbi. We zijn er altijd en de situatie thuis is heel voorspelbaar. Opvoeden is drie stappen vooruit denken, maar een autistisch kind is tien stappen vooruit denken. We zullen dus niet opeens een groene bank in de woonkamer zetten.”

Over Debbi vertelt de trotse moeder: “Toen ik alleen Daniëlle als mijn dochter had, dacht ik de eerste paar jaar: ‘het is genoeg zo’. Maar op haar 3de dacht ik: ‘Het is net of er iemand bij ons gezin wil zijn. Niet lang daarna raakte ik zwanger van Debbi. Mijn jongste dochter is in feite het oudste kind in het gezin. Ze ontwikkelt zich goed en ik ben er heel trots op dat iedereen in het gezin zich zo positief ontwikkelt.”

Column

Haar ervaringen met Daniëlle heeft Van der Niet gestimuleerd om haar schrijftalent te benutten, onder meer voor het magazine Engagement. Hier schrijft ze artikelen voor en een regelmatig terugkerende column, waarop ze reacties vanuit heel Nederland en België krijgt. Ze vertelt hierover: “Het verbaast me dat wat je met gemak doet, zoveel impact heeft. Ik volg mijn gevoel en doe wat mijn gevoel me ingeeft. Voor de columns kies ik steeds een thema uit. Zo schreef ik onlangs over seksueel misbruik van kinderen met een beperking en een maand later kwam het nieuws over Benno L, de zwemleraar die kinderen misbruikte, in de media. Inderdaad: ik geloof dat niets toeval is.”

Van der Niet is onlangs begonnen aan een driejarige yogadocentenopleiding en is ook te vinden op internet: www.linda-vander-niet.hyves.nl/.