Jan Modaal is volop in beweging

We kennen de term ‘Jan Modaal’ sinds 1968; als algemene uitdrukking voor een werknemer met een doorsnee-inkomen. Indertijd bedacht door het kabinet De Jong voor het berekenen hoe het financieel beleid zou uitwerken op lage en hogere inkomens. Jan Modaal stond model voor een kostwinner van een gezin met twee kinderen, met een salaris dat in Nederland het meest verdiend werd.

In 1970 verdiende Jan Modaal (omgerekend) 5.559 euro per jaar, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. Anno 2021 komt er bij Jan Modaal aan inkomen 36.500 euro binnen. Dus in 50 jaar tijd is het gemiddelde inkomen in Nederland dus 6,5 keer zo hoog geworden.

De gemiddelde inwoner heeft ook in het buitenland een term. In de Verenigde Staten noemen ze hem ‘Average Joe’, de Finnen spreken van ‘Matti Meikäläinen (één van ons), de Duitsers spreken over ‘Otto Normalverbraucher’ (normaalgebruiker) en de mooiste beschrijving komt van de Fransen: ‘Monsieur Tout-le-monde’ (meneer iedereen).

Vandaag de dag wordt het figuur ‘Jan Modaal’ nog altijd veel gebruikt; wanneer bepaalde politieke maatregelen negatief effect op de koopkracht van Jan Modaal hebben, worden de maatregelen vaak aangepast.

In de jaren ’80 ging het satirische televisieprogramma ‘Pisa’ op zoek naar ‘de gewone man’. Hij bleek in een rijtjeshuis te wonen, met een vrouw, dochter en zoon. Hij had schoenmaat 42, licht kalend op het voorhoofd en hield van boerenkool met worst. ’s Ochtends las hij de krant aan het ontbijt en ging hij in zijn Kadet naar het kantoor.

Hoewel Jan Modaal dus gebruikt wordt als algemene term, is dé Jan Modaal gedurende de jaren ook aan verandering onderhevig. Dit jaar is er goed nieuws voor Jan Modaal: de meest recente berekeningen gaan er van uit, dat het modale inkomen dit jaar met 45 euro stijgt. Met uitzondering dan van alle Voorhoutse Jan Modalen met een Postcodelot; zij gaan er ruim 4.000 euro op vooruit.