“Tijdens het schrijven kreeg ik antwoord op mijn vragen”

ALPHEN AAN DEN RIJN – Twintig jaar lang dacht Anneke de Jong (71) dat zij de jongste was in het gezin. Er was echter een tragische gebeurtenis, waar Anneke geen weet van had en waarover in de familie niet gesproken werd. Het op 1-jarige leeftijd overlijden van haar broertje Anton bleek een blijvende invloed te hebben op het leven van Anneke. Deze gebeurtenis en haar levensloop zijn de inspiratie geworden voor Annekes nieuwe boek: ‘Eiland zonder bruggen’.

JOEP DERKSEN

De roman gaat over een jonge vrouw, die voor haar zieke moeder moet zorgen. Waarbij de relatie tussen dochter en moeder gaandeweg steeds beter wordt. Tegelijkertijd draait het in het verhaal over de zoektocht naar het perfecte schilderij van haar overleden broer. De eerste vraag, die opkomt is natuurlijk; in hoeverre is dit een autobiografische roman?

“Dit boek is 30% autobiografisch en 70% verzonnen. Ik had een broertje die een jaar jonger was dan ik.  Hij is één jaar geworden, maar daar kwam ik pas na mijn twintigste achter. Mijn hele familie wist het, behalve ik. Ik had niet het gevoel, dat de familie mij belazerde; zo ging het nou eenmaal. Maar toen ik hoorde van mijn overleden broertje, vielen er wel wat kwartjes op hun plek. Ik realiseerde me, waarom ik ben zoals ik ben.”

Ze licht toe: “Ik kom uit een gezin van acht kinderen, maar met een groot leeftijdsverschil. Toen ik geboren werd, waren de oudste vier al het huis uit. Nooit heb ik het gevoel gehad dat ik uit een groot gezin kwam. Er was weinig contact met mijn broers en zussen; dat ging niet echt de diepte in. Daar kwam bij, dat ik me weinig herinnerde uit mijn jeugd; hoe het huis eruit zag of waar ik aan tafel zat. Ik vroeg me wel eens af, waarom dat was. Tijdens het schrijven kreeg ik het antwoord.”

“Mijn moeder was 40 toen ik geboren werd en 41 toen mijn broertje geboren werd. Ik was de enige die thuis was. Toen ik opgroeide, heb ik de rol opgenomen, dat mijn moeder overeind bleef. In feite zorgde ik voor haar. Ik leerde in mijn jeugd niet, wat ik zelf wilde en dat heeft consequenties gehad voor mijn beroepskeuze. Dat heb ik in het verhaal proberen te verwerken.”

Haar gedachten gaan terug naar het moment, dat ze te horen kreeg dat haar broertje Anton op eenjarige leeftijd overleed. “Zomaar ineens voorvoelde ik, dat ik niet de jongste van het gezin kon zijn. Er kwam een gevoel boven, dat er iemand ontbrak. Ik ging het navragen en dat bleek te kloppen. Iedereen was verbaasd, dat ik het niet wist. Als ik het wel had geweten, had dit vast en zeker een verschil gemaakt in mijn leven. Al die jaren had ik het verdriet van mijn ouders onbewust gevoeld; steeds lette ik op of mijn moeder verdrietig was.”

Dat aspect komt symbolisch terug in het boek; de zoektocht naar het perfecte schilderij. “Daarbij gaat het om de uitdaging, om de juiste ogen te schilderen. Uit ogen kun je veel opmaken. Een klein kind snapt niet alles, maar voelt wel stemming aan en een blik van iemand of je wel of niet iets goed doet. Ik lette altijd op de ogen van mijn moeder of ik iets wel of niet goed had gedaan. In het boek lukte het de schilder niet om die ogen te schilderen.”

Heeft het schrijven van het verhaal geholpen in de verwerking van de gevoelens? “Nee, het is andersom. Ik heb die gevoelens eerder verwerkt door mijn levenservaringen. Pas daarna was ik in staat om dit boek te schrijven. Ik kon door mijn ervaringen meer afstand nemen. Aspecten uit mijn leven kregen een plaatsje in het boek, maar waren bouwstenen voor een mooie roman.”

Het boek ‘Eiland zonder bruggen’ (ISBN: 978-90-829536-1-9) is voor 19,95 euro te bestellen bij de boekhandel.