Bouwinvestering van ruim 60 miljoen euro overbodig

Teylingereind zoekt nieuwe functies voor nieuwbouw

SASSENHEIM – Het leek allemaal te mooi om waar te zijn. En dat was het ook. Na drie jaar voorbereiding ontving het forensisch centrum Teylingereind in augustus 2009 een vergunning om nieuwe faciliteiten te bouwen. Hierdoor zou het aantal jeugdige delinquenten verdubbelen tot 226. Het aantal misdrijven dat door jongeren gepleegd wordt, is echter al jaren aan het dalen en sinds 1 januari bepaalt de wet dat jongeren die in het kader van een tijdelijke opvang slaapruimte nodig hebben, niet meer in een gevangenis met “echte” delinquenten mogen zitten. Hierdoor verliest Teylingereind circa de helft van haar “klanten”.

Door Joep Derksen

De plannen voor de nieuwbouw waren goed doordacht, zo werd vorig jaar gemeld door Gerard Boon, projectleider uitbreiding Teylingereind: “We gaan in het nieuwe gedeelte onder meer een school bouwen waarin met name op de praktijk gerichte vakken wordt onderwezen, zoals werken met hout, metaal, brood en banket. Ook komen er sportvoorzieningen, bezoekruimte en twaalf groepsruimten. Om dit alles komt een muur met een geelbeige kleur en een profilering erin. Het wordt een mooie muur.” Buiten de muren komen vier panden waarin “beperkt beveiligde gedetineerden” komen te wonen. Dit zijn de jongeren die nog een celstraf moeten uitzitten, maar die op (korte) termijn vrijgelaten worden. Juist door hen buiten de muren activiteiten te laten verrichten, worden ze voorbereid op hun toekomst in de samenleving. In deze woningen komen in totaal 36 bewoners te zitten.

Deze week maakte Roel de Bruijn, algemeen directeur van Teyingereind, bekend dat de 144 nieuw te bouwen cellen leeg blijven. “Die nieuwbouw is bedoeld voor strafrechtelijke jeugdigen. De laatste prognosecijfers laten zien dat we voor die doelgroep de capaciteit mogelijk niet nodig zullen hebben.” De sterke afname van de criminaliteitscijfers kwam als een verrassing: “We zagen wel een dalende tendens, maar de mate waarin dit is afgenomen, had niemand verwacht.”

Opschorten

Een andere oorzaak dat er minder vraag is naar de dienstverlening van Teylingereind, is dat sinds 1 januari probleemjongeren niet meer in een jeugdgevangenis worden opgevangen. Was het anderhalf jaar geleden al niet bekend dat dit besluit in werking zou treden en had toen niet besloten kunnen worden om de bouw op te schorten of überhaupt niet te starten? “Tot 1 januari zaten zowel strafrechtelijke jeugdigen als civiele jeugdigen in dezelfde instellingen. De civiele jeugdigen bedroegen de helft van de capaciteit van jongeren die tijdelijke opvang nodig hadden en behandeld werden. De maatschappij zei dat het niet goed is dat die twee groepen samen zitten. Een beleid is opgezet om voor al die probleemjongeren nieuwe voorzieningen te starten. Dat heeft tot leegloop geleid. Daarnaast neemt de ernstige jeugdcriminaliteit af, zoals de overvallen. Het is natuurlijk wel hartstikke mooi dat het terugloopt. Hierdoor is er landelijk al veel leegstand in de verschillende instellingen."

Hoeveel bedragen de bouwkosten? Is dit weggegooid geld? “De bouwkosten zijn ruim 60 miljoen euro. We hebben samen met Justitie steeds gekeken naar de prognosecijfers over wat we nodig hebben aan capaciteit: wat moeten we bouwen en verbouwen? Ruim een jaar geleden waren we echt allemaal nog in de veronderstelling dat deze uitbreiding, met name in deze regio van grote steden met overlastjongeren, nodig zou zijn. Als we dat niet hadden gemeend, hadden we veel eerder aan bel getrokken.” Het antwoord op de vraag of het weggegooid geld is, laat zich dus raden.

U wilt deze gebouwen inzetten voor het opvangen van probleemjongeren. Minister Rouvoet van het Ministerie van Jeugd en Gezin reageerde afwijzend op het benutten van de nieuwbouw van Teylingereind, maar meent u dat hij of zijn ministerie alsnog voor uw idee te porren is? “Dat weet ik niet. Ik vind dat het mijn taak is om te zeggen: hier staat een state of the art gebouw dat voldoet aan de laatste eisen en wensen waar je jongeren wilt behandelen, met school en sportvoorzieningen. We kunnen toch niet in een tijd van bezuinigingen een gebouw leeg laten staan, terwijl in deze regio wel nog soortgelijke voorzieningen moeten worden gebouwd. De nieuwbouw staat volledig los van de jeugdgevangenis. Het is in een regio die bereisbaar is voor ouders, voogden en hulpverleners. Dit gebouw is over een jaar klaar. Ik vind het een goed verhaal.”

Waren de gemeenten Teylingen en Oegstgeest al op de hoogte van de mogelijkheid van het leeg blijven van de 144 cellen? Sinds welke datum? “Nee, eigenlijk niet. Ik heb nu net de burgemeesters op de hoogte gesteld, maar het echt op de hoogte stellen, moet ik nu nog doen.” Wanneer moet er duidelijkheid komen over de toekomst van deze nieuwbouw? Wordt mogelijk een deel voor volwassen gevangenen gebruikt? “Bij de oplevering in juni 2011 moet het in gebruik worden genomen. Ik heb wel tegen het Ministerie van Jeugd en Gezin gezegd: ‘Als u nu zegt: we willen er wat mee, dan kunt u nu meepraten. We hebben nog geen kleuren op de muur gesmeerd en er kunnen aanpassingen gedaan worden. We gaan ons niet bezig houden met volwassen gevangenen: wij zijn van de jeugd; daar zijn wij op ingesteld en zit onze kennis. Ik heb een brief naar de Tweede Kamer gestuurd, waar wij deze noodklok geluid hebben. Ik ga ervan uit dat de Tweede Kamer verstandige stappen neemt.”