“Literatuur moet een breekijzer zijn”

Docent schrijft boek over seksuele intimidatie tussen leerlingen

SASSENHEIM – Voor de meeste schrijvers is de wijze waarop het idee voor een boek ontstaat een groot raadsel. Graa Boomsma weet echter nog precies hoe zijn op maandag 15 februari uitgebrachte roman ‘Achttien’ tot leven kwam. “Een leerlinge van me, Elisa Kovacs, tekende voor de grap een hartje in mijn agenda. Zo kwam ik op het idee een verhaal te schrijven over jongvolwassenen die overeind proberen te blijven in het leven.”

Door Joep Derksen

“Als je me dwingt om het boek met één woord te omschrijven, dan zeg ik: ‘Geweld’. Maar deze roman gaat ook over liefde, dood, tegenslag en seksuele intimidatie binnen de school”, informeert Boomsma. “Verbaal geweld en seksuele intimidatie zijn taboeonderwerpen en ik probeer ze bespreekbaar te maken. Een op de negen vrouwen is ooit verkracht geweest en een op de vijf is seksueel negatief benaderd. Ik schrok ontzettend van die cijfers. Overal in de samenleving kom je tegen dat, met name, vrouwen door bekenden seksueel geïntimideerd en verkracht worden. In dit boek behandel ik de stiekemigheid en onmacht die je als 18-jarige voelt. Maar ook de onmacht van de leraar om hiermee om te gaan. ‘Achttien’ speelt zich af in een niet bestaande Amsterdamse school, maar elke docent herkent de ervaringsgrapjes in het boek. Het meisje durft haar ervaringen niet te vertellen, maar schrijft alles op in een Hemaschriftje.”

Bewogen

De 57-jarige auteur van negen boeken heeft al een bewogen leven achter zich. In de jaren ’70 was hij gemeenteraadslid voor de lijstcombinatie CPN/PSP/PPR in Amsterdam. Hij was kunstcriticus voor De Waarheid en werkt voor De Groene Amsterdammer. Jarenlang had Boomsma communistische sympathieën, totdat hij begin jaren ’80 uit de CPN is gestapt. “In die tijd was iedere student links, maar ik heb niet mijn hele leven in dienst gesteld van een ideologie. Als je geen communist bent op je twintigste, ben je een zak. Maar als je het op je dertigste nog bent, ben je ook een zak. Echter, van het activisme moest ik niets hebben.”

Over het schrijfwerk wat veel indruk op Boomsma heeft gemaakt, antwoordt hij: “Het boek ‘1984’ van George Orwell is nog steeds een geweldig verhaal over de grote broer die de maatschappij ongeoorloofd in de gaten houdt. Ik ben wegens smaad twee keer door de staat vervolgd en twee keer vrijgesproken. Dat waren zeer intimiderende ervaringen. Ik hecht aan het vrije woord, vind niet dat je alles moet roepen, maar je moet zeker niet alles verbieden.”

Nu is Boomsma docent Nederlands aan het Rijnlands Lyceum, maar het boek gaat niet over zaken die zich op die school afspelen, informeert de auteur met nadruk. “Literatuur moet over dingen gaan waar nauwelijks over gesproken wordt. Literatuur is een breekijzer voor taboes, want veel mensen kijken weg van problemen. Ik wil met ‘Achttien’ het probleem invoelbaar maken en zaken aan de orde stellen: wat betekent een verkrachting voor dat meisje op dat ogenblik. Een verkrachting heeft impact op de rest van haar leven. De titel ‘Achttien’ verwijst naar de leeftijd van de leerlingen die half volwassen zijn en op het punt staan om van school te gaan, hun toekomst tegemoet. Alle schrijvers gebruiken hun autobiografie en die ervaringen gaan op in een verzonnen verhaal.

De roman ‘Achttien’ (ISBN: 9 789046 806791) is bij iedere boekhandel verkrijgbaar.