Pleidooi voor zelfstandigheid

STREEK – De afgelopen maanden hebben de gemeenten Noordwijk, Teylingen, Hillegom en Lisse onderzoek gedaan naar de voor- en nadelen van een gemeentelijke fusie. Het is de vraag of ze hierbij ook de informatie hebben gebruikt van Raf Daenen, mede-auteur van ‘Perspectief op een maatschappij in crisis’.

In zijn blog stelt Daenen onder meer: ‘Gemeenten moeten waar nodig samenwerken om tegelijkertijd gebruik te kunnen blijven maken van de eigen kracht van de kleine gemeenschap. Onder invloed van de bezuinigingen van de voormalige gedoogcoalitie wordt de oude mantra dat kleine gemeenten de uitdaging van jeugdzorg, werken naar vermogen en WMO niet aankunnen, weer uitgedragen. Volgens deze visie moet schaalvergroting de kwaliteit van de dienstverlening en de bestuurskracht verbeteren, met minder ambtenaren en bestuurders. Men vergeet dan dat organisatieonderzoek heeft aangetoond dat grootschaligheid niets te maken heeft met efficiëntie van organiseren of met kostenbeheersing. Er zijn zowel grote als kleine slecht functionerende organisaties. Wel is er het risico dat grootschaligheid tot vervreemding en grootheidswaanzin leidt. Een feit is dat bij opschaling duurdere en minder betrokken ambtenaren en bestuurders worden ingezet.’

Daenen laat ook weten dat financiële problemen bij dorpen vaak niets te maken heeft met kleinschaligheid, maar met ‘ wanbestuur en verkeerde ambities. Als het om een grote gemeente zou gaan, zouden de problemen uiteindelijk nog groter zijn geweest.’ Hij vervolgt: ‘Natuurlijk kunnen we mondiale problemen op het gebied van informatie en menselijke ontmoetingen niet oplossen vanuit kleine gemeenten, maar dat lukt de grote gemeenten evenmin. Het grote gevaar van opschaling van gemeenten is het verlies van het contact met de burgers en het niet meer zien en gebruiken van de eigen kracht van de gemeenschap. Anderzijds is efficiënte samenwerking tussen gemeenten op vele manieren mogelijk. Het gaat in essentie om de vraag hoe een efficiënte wijze van samenwerken kan worden georganiseerd. Ondersteunende infrastructuur waar iedereen recht op heeft en gebruik van maakt (water, elektriciteit, openbaar vervoer, informatie, onderwijs en zorg) kan op basis van standaardisatie efficiënter samenwerkend georganiseerd worden.’