Afscheid van gemeentelijke monumenten

KAAG EN BRAASSEM – Het Cuypersgenootschap is fel tegen het voornemen van de gemeente Kaag en Braassem om gebouwen niet meer als gemeentelijk monument aan te wijzen. Deze organisatie zet zich in voor het behoud van bouwkundig erfgoed. Een meerderheid van de politieke partijen wil het echter voor de eigenaren gemakkelijker maken om hun panden te onderhouden en energiezuiniger te maken.

Historische gebouwen met een bijzondere cultuurhistorische of architectonische waarde worden extra beschermd door zo’n gemeentelijke monumentenstatus. Zo zijn panden en objecten niet onderhevig aan grillen van een nieuwe eigenaar. Maar enkele eigenaren van de soms honderden jaren oude panden en objecten hadden bij politieke partijen geklaagd, dat het onderhoud van hun bezit extra geld en gedoe kost. Wijzigingen aan het pand moeten namelijk goedgekeurd worden en regelmatig wordt de eigenaar opgedragen om gebruik te maken van dezelfde materialen, als er al in het pand aanwezig zijn.

Een raadsmeerderheid wil nu af van de gemeentelijke monumentenstatus; voor deze politici is het voldoende om bijzondere gebouwen aan te merken als ‘karakteristiek pand’. Hierdoor kunnen eigenaren voortaan doen en laten wat ze willen, zolang ze maar geen ‘onomkeerbare’ handelingen uitvoeren, zoals sloop.

Leo Dubbelaar, secretaris van het Cuypersgenootschap, vreest het ergste: ,,We zijn bang dat dit besluit schade gaat opleveren voor de monumenten. Dat historische materialen aan de buitenkant en aan de binnenkant verloren gaan. Juist de binnenzijde wordt helemaal niets beschermd.’’ Als voorbeeld noemt hij een pand aan Noordeinde 164, waar oude, bijzondere, dakpannen vervangen worden door moderne exemplaren. Ook pleit Dubbelaar voor het behoud van de ‘ruïnekerk’ van Hoogmade. ,,Als het Bisdom geen nieuwe kerk wil, willen we het liefst de afgebrande kerk in ruïneuze staat behouden. Nu is de kerk niet beschermd, ook niet als karakteristiek pand; daarmee is de kerk vogelvrij.’’

Wethouder Inge van der Meer verzekert, dat er ‘geen onomkeerbare activiteiten’ zullen plaatsvinden. Maar nadat de raadsleden de gemeentelijke monumentenstatus hebben opgeheven, kunnen eigenaren van gemeentelijke monumenten wel veel gemakkelijker allerlei bouwactiviteiten uitvoeren. Of het nu gaat om het aanbrengen van een dakkapel of uitbreiding van het pand aan de voor- of zijkant. Dubbelaar stelt: ,,Als je een stuk van een dak gaat slopen voor het inbouwen van een dakkapel of waardevolle dakpannen vervangt, ben je bezig met slopen. Voor alles wat riekt naar sloop, ook al is het gedeeltelijke sloop, zou een vergunning aangevraagd moeten worden.’’

Alleen het CDA steunt het Cuypersgenootschap in de wens om de gemeentelijke monumentenstatus te behouden. Raadslid Ronald Wesselink ziet liever, dat de gemeente de regels voor het onderhoud van gemeentelijke monumenten aanpast. En dat ,,de gemeente nog enigszins haar invloed kan blijven uitoefen bij het behoud van het karakteristiek pand’’. Het alleen nog kunnen ingrijpen, als de eigenaar een pand wil slopen, is voor het CDA niet voldoende.

De overige politieke partijen vinden de afschaffing van de gemeentelijke monumentenstatus echter helemaal prima. ,,Het zorgt voor minder regeldruk en meer mogelijkheden om de objecten te verduurzamen’’, stelt D66-raadslid Conny Punt. PRO-fractievoorzitter Ruud van der Star is niet bang, dat allerlei monumenten compleet verdwijnen. ,,Als er gesloopt gaat worden, wordt er teruggebouwd in dat aanzicht’’. VVD-raadslid ziet het verdwijnen van de gemeentelijke monumentenstatus ook wel zitten: ,,De koudwatervrees van CDA is toegenomen. Wij geven vertrouwen aan de eigenaren van de panden. We moeten ze niet altijd voor de voeten blijven lopen.’’

Op 23 november besluit de meerderheid van de raad om in te stemmen met het verwijderen van de monumentale status. Het Cuypersgenootschap stapt dan niet naar de rechter. Dubbelaar: ,,Tegen dit raadsbesluit kunnen we niet in beroep gaan.’’