“Het Hospice wordt gedragen door de hele streek en dat is fantastisch”

6 oktober: Internationale Dag van de Palliatieve Zorg

SASSENHEIM – Op geboren worden staat de doodstraf. Een feit dat iedereen eigenlijk wel weet, maar waar we het liefste niet aan herinnerd willen worden. Velen komen echter op een gegeven moment met de harde werkelijkheid in aanraking, waarbij het nieuws komt dat een geliefde, naaste of familielid in de laatste levensfase is beland. Het helpen met het welzijn van deze persoon staat bekend als palliatieve zorg. Jan Willem Plug vertelt over het Hospice dat vanaf mei 2008 zorg draagt voor mensen die niet hun laatste dagen in een verpleeghuis of ziekenhuis willen liggen, maar ook niet meer thuis kunnen blijven.

Door Joep Derksen

Plug was jarenlang directeur van de bloemenveiling Hobaho en is mede-initiatiefnemer van het Hospice. Veel mensen, waaronder huisartsen Hans Bet en Jacques Hoornweg hebben de afgelopen vijf jaar initiatieven genomen om de benodigde miljoenen euro’s bij elkaar te krijgen om het Hospice te realiseren. Heeft Plug’s betrokkenheid wellicht ook te maken met een persoonlijke ervaring? “Mijn vrouw en ik hebben wel een aantal situaties met palliatieve zorg meegemaakt. Mijn schoonmoeder kwam in het verpleeghuis terecht en mijn vader heeft lange tijd verpleegzorg gehad. Hij wilde alles in het werk stellen om niet in een verpleeghuis te komen. Als familie deden we ons best om ons zoveel mogelijk voor hem in te zetten en dat is ook gelukt. Ik weet echter zeker dat mijn vader het Hospice fantastisch had gevonden. Je hebt je eigen kamer met je eigen spulletjes en bent omringd met mensen die aandacht aan je schenken. De gebeurtenissen met mijn vader was inderdaad voor mij een drijfveer om mee te helpen aan de realisatie van het Hospice.”

Sprokkelen

Vijf jaar geleden richtten Bet, Hoornweg en Plug samen met Jan van Vliet, Liesbeth van der Voorn, Ans Willemze een stichting op met als doel om het Hospice te realiseren. Deze Stichting Hospice Duin- en Bollenstreek onderzocht als eerste of er wel behoefte was aan een Hospice en dat bleek zo te zijn: er is in de Duin- en Bollenstreek plaats en ruimte voor vijf tot zeven kamers en bedden. Vervolgens heeft de stichting enkele jaren gezocht naar een geschikte locatie voor het Hospice en dat is gevonden in Sassenheim. Plug: “Een unieke locatie, die goed bereikbaar is met het openbaar vervoer. Ook het gebouw zal er fantastisch uitzien dankzij architect Henri Stol en ontzettend veel instellingen, personen en groepen. Een groot deel van de twee miljoen euro die nodig is voor realisatie van het Hospice is opgebracht door allerlei serviceclubs in de regio.'

'Daarnaast hebben alle gemeenten in de Duin- en Bollenstreek een euro per inwoner bijgedragen. Maar ook particulieren en stichtingen organiseren allerlei activiteiten om wat geld bij elkaar te sprokkelen.” Plug concludeert: “Onze dankbaarheid is niet in woorden uit te drukken. Op dit moment voelen we ons vrij gerust dat we het gebouw zelf kunnen neerzetten, maar we moeten nog een laatste stuk realiseren: voor de kosten voor de inrichting en tuinaanleg, waar onder meer rolstoelvriendelijke terrassen geplaatst worden, is nog zo’n anderhalve ton nodig om de zaak financieel te dichten. Een ding is echter zeker: het realiseren van het Hospice is alleen mogelijk geweest omdat alle geledingen in de hele regio laten zien dat het kan. Het Hospice wordt gedragen door de hele streek en dat is fantastisch!”

Op de vraag waarom een Hospice zo noodzakelijk is, antwoordt Plug: “Vroeger waren er veel meer kinderen in een gezin en als iemand intensieve zorg nodig had, werd dat door meer schouders gedragen. Nu is het aantal (volwassen) kinderen per gezin lager en werkt men voltijds, evenals hun partners. Ook woont men vaak niet dicht in de buurt van hun ouders of naaste familie. Daar komt bij dat mantelzorg voor mensen die palliatieve zorg nodig hebben, erg zwaar is voor de omgeving. Ieder mens wil het liefst in het eigen huis overlijden. Een ziekenhuis is geen geschikt alternatief, want dat behoort een plek te zijn om mensen beter te maken. Verpleeghuizen zijn heel professioneel, maar niet huiselijk. Een Hospice daarentegen draait op vrijwilligers die continue aanwezig zijn om de gasten de benodigde aandacht en zorg te geven.”

Kamer

“De gasten hebben een eigen kamer, badkamer en een stukje privacy. Daarnaast is er ook een gemeenschappelijk woonkamer en keuken. Iedereen is welkom, er wordt geen rekening mee gehouden of iemand Christen, Moslim of atheïst is. Wanneer hier behoefte aan is, wordt de gast begeleid door een eigen geestelijke verzorger. Ook wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de persoonlijke wensen. Tevens is er een stiltekamer waar de gasten of bezoekers zich kunnen terugtrekken om alleen te zijn met hun gedachten en emoties.”

Heeft Plug een advies aan mensen die moeten zorgen voor een naaste? “Dat vind ik moeilijk om te zeggen. Probeer als nauw betrokken mantelzorger zo lang mogelijk de zorg in eigen hand te houden. Pas als je merkt dat het niet meer langer gaat, of als de partner het zelf aangeeft, besteed dan de hulp uit.”

Huisartsen in de regio bepalen of iemand kan worden doorgestuurd naar het Hospice. Het gaat dan om mensen die in de terminale levensfase zijn aangekomen, binnen afzienbare tijd zullen overlijden en niet in staat zijn om zelfstandig thuis te wonen. De kosten voor het verblijf van de gasten worden vergoed via de AWBZ. Al meer dan vijftig vrijwilligers hebben zich aangemeld om de komende jaren beschikbaar te zijn voor het Hospice. Zij krijgen allen een opleiding en worden getraind. Plug: “We kunnen ook mannelijke vrijwilligers gebruiken, waar het gaat om onderhoudswerkzaamheden, het bijhouden van de tuin en andere activiteiten.”

Het Hospice kan op lange termijn alleen blijven bestaan als er veel gebruik van wordt gemaakt. Is dan de wens dat het Hospice altijd vol zit? “Je zult een bezettingsgraad moeten hebben van 75% om het Hospice kostendekkend te laten draaien. Maar daarnaast hebben we de Stichting Vrienden van het Hospice opgezet, onder voorzitterschap van Wim van den Ende. Deze stichting probeert vrienden te werven die jaarlijks geld overmaken, zodat er wat financiële ruimte is om gelden aan te vullen bij een achterblijvende exploitatie.”

Wat is Plug’s hartenwens? “Ik hoop dat het Hospice voldoet aan datgene wat wij ons als initiatiefnemers voor ogen hadden. Qua gebouw en inrichting zal het functioneel zijn en we willen het zo huiselijk en mooi mogelijk maken dat het ook echt werkt in de praktijk. De mensen hebben dan niet het gevoel in een verpleegunit te zitten, maar te wonen in een eigen appartement. Als dat lukt, dan is het Hospice geworden wat onze bedoeling was.”

De Internationale Dag van de Palliatieve Zorg vindt Plug een goed initiatief: “Het is heel goed om ieder jaar even stil te staan bij het belang van palliatieve zorg. Stervensbegeleiding en alle facetten die ermee samenhangen, bepalen een menswaardig leven in de laatste fase. In 2008 en de daaropvolgende jaren gaan we zeker extra aandacht besteden aan deze dag.”

Voor meer informatie: www.hospiceduinenbollenstreek.nl.